ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΌ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΟΣ

Ζ΄

 

 

ΔΙΔΑΧΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΨΥΧΟΛΟΓΗΤΕΣ ΤΙΜΩΡΙΕΣ

 

                    «Τό ψωμί τρώγεται καλλίτερα

                     μέ τό μέλι παρά μέ τό ξύδι».

 

                    Ὁδηγός:Ἡ λελογισμένη Ἀγάπη

 

 

     Τό παιδί πρέπει νά μεγαλώνῃ μέσα σέ ἕνα περιβάλλον, πού νά τό βοηθῇ νά γίνῃ ,ὅχι ἁπλῶς ἕνας καλός ἐπιστήμων ἤ ἕνας ἄριστος τεχνίτης  ἤ ἕνας καλό ὑπάλληλος, ἀλλά ἕνας ὁλοκληρωμένος, καθολικά μορφωμένος, πνευματικός, πιστός  ἄνθρωπος.Ἕνας καλός Χριστιανός, γνήσιος καί εἰλικρινής ἀκόλουθος Ἔκείνου, πού ἀγάπησε τόν κόσμο «μέχρι θανάτου, θανάτου δέ Σταυροῦ».

    Γιά νά πραγματοποιηθῇ ὅμως ὁ σκοπός αὐτός χρειάζεται ὅλοι ἐμεῖς οἱ μεγαλύτεροι, γονεῖς, διδάσκαλοι, πνευματικοί,Ἐκκλησία καί Κράτος νά ἀγκαλιάσουμε τό παιδί μέ περισσότερη κατανόησι καί περισσή ἀγάπη.

Εἶναι ἐξάλλου Χρέος μας νά προσφέρουμε στό παιδί, μέ στοργή καί τρυφερότητα,κάθε τί πού χρειάζεται, «γιά νά μπορέσῃ νά ἀναπτυχθῇ σωματικά, ἠθικά, πνευματικά καί κοινωνικά, μέ τρόπο φυσιολογικό  καί ὐγιεινό καί σέ συνθῆκες ἐλευθερίας καί ἀξιοπρέπειας»(Ἀρχή δεύτερη τῆς Διακηρύξ.γιά τά δικαιώματα τοῦ Παιδιοῦ).

   Τό πρῶτο μέλημα τῆς Οἰκογένειας καί τῆς Κοινωνίας πρέπει νά εἶναι ἡ σωστή ἀνατροφή τῶν παιδιῶν. Ὁ Παῦλος μᾶς συμβουλεύει λέγοντας: «Καί οἱ πατέρες(γονεῖς, δάσκαλοι, πνευματικοί) μή παροργίζετε τά τέκνα ὑμῶν,ἀλλ'ἐκτρέφετε αὐτά ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου»(Ἐφεσ. στ΄ 4).

 

Δυστυχῶς ὅμως στήν ἀνατροφή τῶν παιδιῶν μας,πολλές φορές ὅλοι, κάνουμε λάθη.Ὁ τρόπος μας εἶναι ἀντιπαιδαγωγικός καί ἀψυχολόγητος, μολονότι οἱ προθέσεις μας εἶναι ἀγαθές. Ἐπιθυμοῦμε  τήν πρόοδο τῶν παιδιῶν μας. Θέλουμε νά γίνουν καλλίτεροι ἀπό 'μᾶς. Μέ τόν τρόπο μας ὅμως ἐπιτυγχάνουμε ἀντίθετα ἀποτελέσματα. Διότι, ὅπως λένε σοφοί παιδαγωγοί,«τό καλόν οὐκ ἔστι καλόν, ἐάν μή καλῶς γένηται». Π.χ. δέν ἐπιτρέπεται σέ καμμιά ἀπολύτως περίστασι νά χρησιμοποιοῦμε τήν εἰρωνία ἤ τό σαρκασμό, σάν τιμωρία, γιατί μέ αὐτό τόν τρόπο κουρελιάζουμε τήν προσωπικότητα τοῦ παιδιοῦ, τό τραυματίζουμε ψυχικά, τό ὀδηγοῦμε στήν ἀπόγνωσι καί τήν ἀπελπισία.

    Ὀφείλουμε νά εἴμαστε πολύ προσεκτικοί στήν τιμωρία τοῦ παιδιοῦ καί πολύ δίκαιοι. Εἶναι δέ αὐτονόητον ὅτι ἡ τρυφερή ἡλικία ἔχει ἀνάγκη ἀπό διδαχή καί ὄχι ἀπό τιμωρίες, πού τίς περισσότερες φορές στό σπίτι ἤ στό Σχολεῖο ἐπιβάλλονται, χωρίς διάκρισι καί εἶναι ἄδικες. Εἶναι ἀνάγκη νά βοηθήσουμε τό παιδί νά κατανοήσῃ τό Χρέος του. Νά τό χειραγωγήσουμε, χωρίς νά κατακερματίσουμε τήν προσωπικότητά του. Σέ ἕνα παλιό ἐκκλησιαστικό βιβλίο, τό Γεροντικό, ὁ ἀββᾶς Θεόδωρος λέγει ὅτι « ἄλλη ἀρετή οὐκ ἔστιν ὠς τό μή ἐξουθενεῖν». Καί ὁ ἅγιος καί πρᾷος ἀββᾶς Ποιμήν λέγει ἐπίσης ὅτι «τό διδάξαι τόν πλησίον, ὅμοιόν ἐστι τοῦ ἐλέγξαι».

 

 

             Πολλοί, παρερμηνεύοντας τή Γραφή, λένε ὅτι «τό ξύλο βγῆκε ἀπό τόν Παράδεισο».Εἶναι λάθος νά νομίζουμε πώς μέ τό ξύλο θά βοηθήσουμε τά παιδιά μας νά γίνουν καλλίτερα. Τό μόνο, πού θά κατορθώσουμε θά εἶναι νά τά ἐξερεθίσουμε, νά τά ἐξοργίσουμε καί νά τά ἐξωθήσουμε σέ θυμό, ὀργή καί ἀγανάκτησι καί νά τά διδάξουμε, καί αὐτά μέ τή σειρά τους, νά λύνουν τίς διαφορές τους καί νά ἐπιβάλλουν τή γνώμη τους,  σωστή ἤ λανθασμένη, μέ ξυλοδαρμους.

    Εἶναι ἀλήθεια ὅτι «ὅποιος δέν παιδαγωγεῖ μέ αὐστηρότητα, μισεῖ τό παιδί του. Ἐκεῖνος, πού ἀγαπᾶ πραγματικά, τό παιδαγωγεῖ μέ πολλή ἐπιμέλεια, χρησιμοποιῶντας καί αὐστηρές ποινές,ὅταν ἡ ἀνάγκη τό ἐπιβάλλῃ»(παρβλ.Παροιμ. ιγ΄  24). Τό «πατάσσειν ῥάβδῳ» τῆς Γραφῆς(Παροιμ. κγ΄ 13-14) δέν σημαίνει νά πάρῃς ἕνα ραβδί καί νά κτυπᾶς τό παιδί σου ἤ τό μαθητή σου, γιά κάθε λάθος καί ἀταξία, πού θά κάνῃ. Ὁ λόγος τῆς Γραφῆς ἔχει βαθύτερο νόημα.Σημαίνει ἄγρυπνη φροντίδα, καί προσοχή ὥστε νά χρησιμοποιῃς τήν ἐξουσία, πού σοῦ χάρισε ὁ Θεός καί νά πλησιάζῃς τό παιδί σου, νά τό στηρίζης στίς δύσκολες στιγμές του, νά τό βοηθῃς νά κατανικήσῃ τίς ἀδυναμίες του καί νά προκόπτῃ στήν ἀρετή.

    Ἡ ἐπιβολή ποινῆς, κατά τήν ἁγία Γραφή, δέν σημαίνει ξυλοδαρμούς, ὕβρεις, σαρκασμό καί εἰρωνίες, ἀλλά περισσότερη διδαχή καί καλό παράδειγμα,κατανόησι καί ἀγάπη. Ὑπόδειγμα σοφοῦ παιδαγωγοῦ εἶναι καί ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, πού σάν Διευθυντής τῆς Ριζαρείου Σχολῆς, πολλές φορές τιμώρησε τόν ἑαυτό του, γιά τά λάθη, πού ἔκαναν οἱ Μαθητές του καί κατόρθωσε ἔτσι τή διόρθωσι καί τήν προκοπή τους.Καί αὐτό, γιατί εἶχε βιώσει τήν ἐσταυρωμένη Ἀγάπη
   

 

«Ἡ ἀγάπη, γράφει ὁ Κλαπαρέντ, εἶναι τό φυσικόν ἀντίβαρον εἰς τό αἴσθημα τῆς ἀδυναμίας, πού ἔχει τό παιδί ἀπέναντι τῶν μεγάλων. Διότι προσφέρει εἰς τόν παιδαγωγόν ἐκείνην τήν λεπτότητα, ἡ ὁποία τόν κάμνει νά ἐγγίζῃ ὅλας τάς ἴνας τῆς παιδικῆς ψυχῆς,χωρίς νά τήν πληγώνῃ»(Ἀρ.Α.  
Ἀσπιώτη,«Τό παιδί καί ἡ πειθαρχία»,Ἀθῆναι 1959, σελ.142).
     «Ἐάν μή στραφῆτε καί γένησθε ὡς τά παιδία...»
      Ὁ ψυχίατρος Ἀρ.Α. Ἀσπιώτης λεγει ὅτι« ὁ παιδαγωγός εἶναι ἀνάγκη νά ἐπανεύρῃ τήν παιδικήν ἁπλότητα, τόν αὐθορμητισμόν καί τήν καθαρότητα, γιά νά καταστῇ ἱκανός νά βλέπῃ, ὅ,τι ὑπάρχει μεγάλο καί θεῖον εἰς τήν ψυχήν τοῦ παιδιοῦ». Ὅλοι μας, γονεῖς, διδάσκαλοι καί πνευματικοί, ἄς ἀναλογισθοῦμε ὅτι ὁ Θεός μᾶς ἀναθέτει τήν ἐπιμέλεια καί τήν τελείωσιν  τῆς ἁγνῆς παιδικῆς ψυχῆς,λέγοντας ὅτι « τάς ψυχάς αὐτῶν(τῶν παιδιῶν) ἐκ τῶν χειρῶν ὑμῶν ἐκζητήσω». Ἡ εὐθύνη μας εἶναι μεγάλη καί ἡ ἀποστολή μας ὑψηλή.
    Ὀφείλουμε νά εἴμαστε ἐξαγιασμένες προσωπικότητες, πρότυπα ἀγίας ζωῆς,  φάροι φωτεινοί, γιά τά παιδιά μας. Νά ἔχουμε ἀνεπτυγμένο τό χάρισμα τῆς διακρίσεως, ὥστε στήν ἀντιμετώπισι τῶν προβλημάτων τῶν παιδιῶν, νά ἔχουμε πάντοτε τό ποθούμενον ἀποτέλεσμα. Νά ἀγκαλιάζουμε τά παιδιά μας μέ τή λελογισμένη ἀγάπη καί νά  τά δεχόμαστε κοντά μας ὅπως ὁ Χριστός.
     Σᾶς θυμίζω τήν προτροπή  τοῦ Σίλλερ, ἀπό τό «Τραγούδι τῆς Καμπάνας»:

              «Τό αὐστηρό καί τό γλυκό,
               ἡ δύναμι κι' ἡ τρυφεράδα
               μαζί συνταιριασμένα
              δίνουν τόν πιό γλυκο σκοπό».