Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016

Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ

«Χαῖρε ὕψος δυσανάβατον
ἀνθρωπίνοις λογισμοῖς».
 
 
        Ποιός, ἀλήθεια, μπορεῖ ἐπάξια νά ἐγκωμιάσῃ τή Μητέρα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ; Ἡ ἁγνή καί ἄσπιλη Παρθένος ἀνεδείχθη ὑψηλοτέρα τῶν οὐρανῶν καί καθαρωτέρα λαμπηδόνων ἡλιακῶν. Οἱ ἀρετές της, ἡ θερμή της πίστις στό Θεό, ἡ «ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ» λατρεία της, ἡ ὁλοκληρωτική της ἀφοσίωσι στό Θεό, τήν ἀνέδειξαν ὡς τήν «μόνην ἐν γυναιξίν εὐλογημένην καί καλήν». Δι' αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγον καί ὁ Θεός τήν ἐξέλεξε, ὡς τήν μόνην ἄξια νά δεχθῇ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον καί νά γεννήσῃ τόν Υἱόν καί Λόγον Του, τόν Σωτῆρα τοῦ κόσμου.
      
 
      Ἔτσι ἡ ἁγνή, ἡ ταπεινή Μαριάμ ἔγινε Θεοτόκος καί Μητέρα τοῦ Φωτός, Μητέρα τῆς Ζωῆς, Μητέρα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, «τῶν φιλοθέων φιλοθεοτέρα καί τῶν Ἁγίων  ἁγιωτέρα. Παναγία.
 
       Δι' αὐτῆς  φιλάνθρωπος Θεός,  «ἐφανερώθη ἐν σαρκί» καί μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία τῆς ἁμαρτίας. Καί ὡς στοργική Μητέρα μᾶς παραστέκει στό κάθε μας βῆμα. Καί ποιός εἶναι τόσο πωρωμένος, ὥστε νά μή νοιώθῃ τήν ἀνάγκη νά τήν ἐγκωμιάσῃ, γιά τίς ἀναρίθμητες εὐεργεσίες της;
   Ἄγγελοι, Ἀρχάγγελοι,Ὁμολογητές τῆς πίστεως, Πατέρες καί θεοφώτιστοι Οἰκουμενικοί Διαδάσκαλοι, παραμένουν ἄφωνοι μπροστά στό κάλλος τῶν ἀρετῶν της. Πολλῷ δέ μᾶλλον ὁ ἐλάχιστος ἐγώ. Ἀλλά πιστεύω ὅτι ἡ Παναγία, ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου, ὡς Μητέρα ὅλων μας, ἀκούει καί τά κλαυθμυρίσματα τῶν νηπίων τέκνων της.
     Ποιός ἀπό μᾶς δέν αἰσθάνεται τήν ζωντανή Παρουσία της , τή σκέπη καί τήν προστασία της στήν προσωπική καί τήν Οἰκογενειακή του Ζωή; Ποιός δέν νοιώθει τήν ἀνάγκη νά τήν ὑμνῇ , νά τήν εὐχαριστῇ καί νά τήν ἐγκωμιάζῃ μέ ὅλη τή δύναμι τῆς ψυχῆς του, γιά τίς εὐεργεσίες της; Ποιός ζήτησε μέ πίστι τή βοήθειά της καί ἔφυγε ντροπιασμένος ἀπό κόντά της ;


       Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες, περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλον, ἔχουμε δεχθῇ καί δεχόμαστε τήν συνεχῆ στοργική σκέπη καί προστασία της. Αὐτή εἶναι ἡ μόνη  βοηθός καί ἡ κραταιά προστασία μας, σέ ὅλη τήν πορεία τοῦ Γένους μας. Ἡ Παναγία εἶναι ἡ σκέπη μας καί ἡ σκέπη ὅλου τοῦ κόσμου, ἡ πλατυτέρα νεφέλης. Ἡ Παναγία ὑπῆρξε ἡ ὑπέρμαχος Στρατηγός σέ ὅλες τίς δύσκολες στιγμές τοῦ Γένους μας.


        Γι'  αὐτό καί σάν μιά ψυχή, ἐν ἑνί στόματι καί μιᾷ καρδία ὁλόκληρον τό Γένος τῶν Ἑλλήνων, ὑμνοῦμε  καί δοξολογοῦμε τήν Θεοτόκον καί Μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.
    
         Ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος, εἶναι ὁ μόνος ἀνάμεσα στούς πολυαρίθμους ὕμνους, πού διασώθηκε ὁλόκληρος σέ Ἀκολουθία τῆς Ἀνατολικῆς Ἑκκλησίας. Γράφτηκε πρός τιμήν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, πού λύτρωσε τήν Κωνσταντινούπολι ἀπό πολλά δεινά.
        Ἀποτελεῖται ἀπό τό προοίμιον: « Τό προσταχθέν μυστικῶς λαβών ἐν γνώσει...», πού σήμερα ἀντικαταστάθηκε μέ τό Κοντάκιο: «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τά νικητήρια...», καί ἀπό 24 οἴκους.
       Ὁ Ὕμνος ἔχει ἀκροστιχίδα τά 24 γράμματα τοῦ ἑλληνικοῦ ἀλφαβήτου. Ἀρχίζει ἀπό τό Α («Ἄγγελος πρωτοστάτης...») καί τελειώνει στό Ω («Ὦ πανύμνητε Μῆτερ, ἡ τεκοῦσα τῶν πάντων ἁγίων  ἁγιώτατον Λόγον»).
         Τό πρῶτο Μέρος τοῦ Ὕμνου (Α-Μ) εἶναι ἱστορικό καί ἀναφέρεται στόν Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου(Α, Β, Γ, Δ), στήν ἐπίσκεψι τῆς Παρθένου πρός τήν Ἐλισάβετ(Λουκ. α΄39, Ε ), στίς ἀμφιβολίες τοῦ Μνήστορος Ἰωσήφ (Ζ), στήν προσκύνησι τῶν Ποιμένων (Η) καί τῶν Μάγων(Θ, Ι, Κ), στήν Ὑπαπαντήν ( Μ ). Ὁ ποιητής στηρίχθηκε στά Κανονικά Εὐαγγέλια. Σχετικά μέ τήν ἀναχώρησι τοῦ Ἰησοῦ στήν Αἴγυπτο (Λ) ἔλαβε ὑπ' ὄψιν τά ἀπόκρυφα Εὐαγγέλια.
      Τό δεύτερο Μέρος τοῦ Ὕμνου (Ν-Ω) θεωρεῖται θεολογικό, δογματικό. Σ' αὐτό ὁ ποιητής ἀσχολεῖται μέ τήν ἐνανθρώπησι τοῦ Κυρίου ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου Θεοτόκου καί μέ τήν σωτηρία τῶν πιστῶν.
       Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος συνετάχθη τόν ἕβδομον αἰῶνα, περίπου τό 626 μ.Χ. Τότε οἱ Πέρσες καί οἱ Ἄβαροι, βάρβαροι λαοί τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, πολιόρκισαν τήν Κωνσταντινούπολι. Ὁ Κεράτιος κόλπος γέμισε ἀπό τά πλοῖα τῶν ἐχθρῶν καί ἡ στεριά πλημμύρισε ἀπό τόν βαριά ὁπλισμένο στρατό καί τίς πολιορκητικές μηχανές. Ὁ βασιλιάς Ἠράκλειος ἔλειπε σέ πόλεμο. Στρατός νά προστατεύσῃ τήν Πόλι δέν ὑπῆρχε. Ὁ χαμός ἦταν βέβαιος. Μοναδική ἐλπίδα τῶν Χριστιανῶν ἦταν μόνον μία. Ἡ Παναγία , ἡ Θεοτόκος, ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου, ἡ μητέρα ὅλων τῶν πιστῶν.     
     Στήν Παναγία καταφεύγουν  οἱ πιστοί καί τήν παρακαλοῦν νά λυτρώσῃ καί πάλι τήν Πόλιν της ἀπό τόν μεγάλον αὐτόν κίνδυνον. Καί ὅπως πάντοτε, ἄκουσε τήν προσευχή τους. Ἕνας φοβερός ἀνεμοστρόβιλος σάρωσε κυριολεκτικά καί βύθισε τά πλοῖα τῶν ἐχθρῶν καί τούς ἔτρεψε σέ ἄτακτη φυγή.
          Ἡ Πόλις σώθηκε ἀπό βέβαιη καταστροφή. Εὐγνώμονες οἱ Χριστιανοί κατέφυγαν στό Ναό τῆς Θεοτόκου, ἀποδίδοντας στήν Ὑπέρμαχο Στρατηγό,  τά νικητήρια, μέ εὐχαριστήριους Ψαλμούς καί Ὕμνους. Τότε, γιά πρώτη φορά ἔψαλλαν τόν Ὕμνον, πού, κι'  ἐμεῖς ψάλλουμε σήμερα. Λέγεται δέ  Ἀκάθιστος, διότι οἱ Χριστιανοί  ἔψαλλαν τόν ἐπινίκειον αὐτόν Ὕμνον ὄρθιοι. Ὅλη τήν νύκτα κανείς τους δέν κάθισε. «Ὀρθοστάδην τῷ τότε πᾶς ὁ Λαός  κατά τήν νύκτα ἐκείνην τῇ τοῦ Θεοῦ Λόγου Μητρί γηθόμενος  ἔμελψαν».
       Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος λέγεται καί « Χαιρετισμοί τῆς Παναγίας», ἐπειδή περιέχει πολλά «Χαῖρε». Ὁ Ὕμνος εἶναι χαιρετισμός μαζί καί προσευχή στήν Παναγία.
       Ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου εἶναι ἀπό τίς πιό γνωστές στόν ὀρθόδοξο Ἑλληνικό λαό. Συγκινεῖ βαθειά τίς ψυχές τῶν Χριστιανῶν. Ψάλλεται καί σήμερα, μέ τήν ἴδια κατάνυξι,  ὅπως τότε στή Βασιλεύουσα, ἀλλά καί μέ τήν ἴδια εὐλάβεια πρός τήν Παναγία Θεοτόκο, πού εἶναι ἡ στοργική Μητέρα ὅλων τῶν πιστῶν.
       Δέν ὑπάρχει Χριστιανός πιστός, πού νά μήν πηγαίνει στήν Ἐκκλησία νά παρακολουθήσῃ τούς Χαιρετισμούς τῆς Παναγίας. Τίς πρῶτες τέσσερις Παρασκευές τῶν Νηστειῶν ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος ψάλλεται τμηματικά καί ὁλόκληρος ψάλλεται τήν Παρασκευή τῆς Ε΄ ἑβδομάδος. Πολλοί πιστοί ἔχουν τήν ὡραία συνήθεια νά διαβάζουν κάθε βράδυ τό μικρό Ἀπόδειπνο καί τούς Χαιρετισμούς τῆς Θεοτόκου.
        Ἡ Παναγία εἶναι «τό φυλακτήριον πάντων καί χαράκωμα, καί κραταίωμα καί ἱερόν καταφύγιον». Εἶναι  τοῦ «Ἀδάμ ἐπανόρθωσις», «τῆς Εὔας ἡ λύτρωσις», «τοῦ ᾋδου ἡ νέκρωσις» καί  «τοῦ κόσμου  διάσωσμα». Εἶναι « σκέπη καί κραταίωμα, τεῖχος καί ὀχύρωμα» τῶν πιστῶν.
    Ὅπως ἔχουμε πῇ, σέ κάθε δύσκολη στιγμή ὄχι μόνον τῆς προσωπικῆς καί τῆς Οἰκογενειακῆς μας ζωῆς, ἀλλά καί τῆς ζωῆς τοῦ Ἔθνους μας, στήν Παναγία καταφεύγουμε,  μέ τή βεβαιότητα ὅτι θά ἀκούσῃ τίς προσευχές μας καί θά μᾶς λυτρώσῃ ἀπό τούς κινδύνους, πού μᾶς κυκλώνουν. Ἄς τό ὁμολογήσῃ, λοιπόν, ὁ πιστός ὀρθόδοξος λαός, ὅτι ἡ Μεγαλόχαρη , παντοῦ καί πάντοτε, μᾶς προστατεύει ἀπό ὁρατούς καί ἀοράτους ἐχθρούς. Δέν μᾶς ἐγκαταλείπει ποτέ.
     Πόσες φορές μᾶς λύτρωσε ἀπό θανάσιμους κινδύνους κατά τήν
     Βυζαντινή περίοδο;
     Ποιός μᾶς στήριξε κατά τήν  περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας;
    Μέ τήν βοήθειά της δέν ἐλευθερωθήκαμε ἀπό τήν ἐπάρατη     δουλεία ; 
   Ἡ Παναγία δέν ὅπλισε μέ θάρρος τήν ψυχή μας;
   Ἡ Παναγία δέν μᾶς παραστάθηκε σέ ὅλες τίς δυσκολίες κατά τό     Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο;
    Εἶμαι ἀπόλυτα σίγουρος ὅτι καί σήμερα, ἡ γλυκειά Παναγιά,
    θά μᾶς σκεπάσῃ μέ τή Χάρι της καί θά λυτρώση  καί πάλιν  
    τό Γένος μας.
    Ὅπως πάντοτε ἔτσι καί σήμερα, μέ τή Χάρι καί τή βοήθειά της,
     θά νικήσουμε τούς προβατόσχημους λύκους, τούς παντοειδεῖς  
       καί δόλιους ἐχθρούς  τῆς Πατρίδος μας.     
        Ἡ Χάρι της  μᾶς πραστέκει καθημερινά στό κάθε μας βῆμα.
        Καί στή Χάρι της ὀφείλουμε τά νικητήρια καί τίς εὐχαριστίες.

                  « Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τά νικητήρια, ὡς
                     λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,
                     ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου, Θεοτόκε. Ἀλλ'
                     ὡς ἔχουσα τό κράτος ἀπροσμάχητον, ἐκ
                     παντοίων με κινδύνων  ἐλευθέρωσον, ἵνα
                     κράζω σοι· Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε».
           Εἶναι ἀδύναμος ὁ ἀνθρώπινος λόγος νά πλέξῃ ἐπάξιον ἐγκώμιον εἰς τήν Θεοτόκον. Καί αὐτός ἀκόμη ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ μπροστά στό κάλλος τῶν ἀρετῶν της στέκεται ἄφωνος. Ἀπορεῖ καί ἐξίσταται λέγοντας:
           «Ποῖον σοι ἐγκώμιον προσαγάγω ἐπάξιον· τί δέ ὀνομάσω
             σε ; ἀπορῶ καί ἐξίσταμαι· διό, ὡς προσετάγην, βοῶ σοι·
             Χαῖρε, ἡ Κεχαριτωμένη».
         Ὁλοζώντανη εἶναι ἡ Παρουσία της. Μᾶς παρακολουθεῖ μέ στοργή καί χαίρεται μέ τήν προκοπή μας  στήν ἀρετή καί πικραίνεται μέ τά παραστρατήματά μας τόσον, ὥστε νά δακρύζουν ἀκόμη καί οἱ Εἰκόνες της.
         Εἶναι καιρός νά συνειδητοποιήσουμε τή στοργή καί τή μητρική της τρυφερότητα καί, περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη φορά σήμερα,  νά ἀκούσουμε τή μητρική της συμβουλή, μέ τήν ὁποία μᾶς συνιστᾶ ὑπακοή στόν Υἱό της καί Σωτῆρα μας.
         Μᾶς δείχνει τό Χριστό καί μᾶς λέγει:
         « Ὅ, τι ἄν λέγῃ ὑμῖν ποιήσατε» (Ἰωάν. β΄ 5).
         Ἡ ὑπακοή μας στό Χριστό, ἡ συμμόρφωσίς μας μέ τή  μητρική συμβουλή,  θά μᾶς βοηθήσῃ νά προκόψουμε στίς ἀρετές καί νά πετύχουμε, μέ τή Χάρι της, στήν πνευματική μας τελείωσι. 
           Ἡ  πνευματική  μας προκοπή  θά εἶναι καί τό μόνο ἐγκώμιον, πού μποροῦμε νά πλέξουμε στήν Παναγία Μητέρα μας , καί τό μόνο ἐγκώμιον, πού περιμένει ἀπό ὅλους μας. Εἶναι δέ βέβαιον ὅτι τότε, καί μόνον τότε θά φθάνουν στά δεξιά τοῦ Σωτῆρος  οἱ Ὕμνοι καί οἱ Χαιρετισμοί μας στή  Χάρι της,  πού  χαιρετίζεται καί εἶναι πραγματικά ὄχι μόνον
       «ὕψος δυσανάβατον  ἀνθρωπίνοις λογισμοῖς καί
         βάθος δυσθεώρητον καί Ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς», ἀλλά καί
       «τιμιωτέρα τῶν Χερουβείμ καί ἐνδοξοτέρα ἀσυγκρίτως
        τῶν Σεραφείμ» , σκέπη δέ καί καταφυγή καί  κραταιά
        προστασία ὅλων μας.
       
      

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου