ΑΝΑΓΚΗ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ

Ζα

Τό κάθε βῆμα τοῦ Ἱερέως, ἀλλά καί κάθε πιστοῦ, πρέπει νἆναι διδαχή, «μαρτυρία Χριστοῦ».

 

   Τό κήρυγμα κατ’ ἀρχήν εἶναι ἑνωμένο μέ τήν «ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ» λατρεία τοῦ Θεοῦ. Τό κηρυκτικό καί διδακτικό ἔργο τοῦ Ἱερέως δέν περιορίζεται στό 10λεπτο κήρυγμα ἀπό τόν ἄμβωνα τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ἀνάγκη, πολύ περισσότερο  ἀπό κάθε ἄλλη ἐποχή, σήμερα νά πλησιάσουμε, μέ πνεῦμα πραότητος, τούς συνανθρώπους μας, πού βρίσκονται στήν πλάνη, καί νά σπείρουμε στίς καρδιές τους τό σπόρο, τόν ἰαματικό λόγο τοῦ Θεοῦ.

    Σάν «καλοί ποιμένες», συνετοί,  στοργικοί Πατέρες, «εἰσερχόμενοι διά τῆς θύρας εἰς τήν αὐλήν τῶν προβάτων» (πρβλ. Ἰωάν. ι΄ 1-21), καί ἔχοντες ὑπόδειγμα τόν Ἀρχιποίμενα Χριστόν, ὀφείλουμε, σέ συνεργασία μέ ἐκλεκτούς καί πιστούς συνεργάτες, νά ἀποδυθοῦμε στόν ἀγῶνα, γιά τήν ἀναμόρφωσι καί τήν ἐν Χριστῷ ἀναγέννησι τοῦ κόσμου, πού «ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Α΄ Ἰωάν. ε΄ 19).

     Μέ  ὁδηγόν τήν ἀρχήν· «ἀσθενοῦντας θεραπεύετε, λεπρούς καθαρίζετε, νεκρούς ἐγείρετε, δαιμόνια ἐκβάλλετε· δωρεάν ἐλάβετε, δωρεάν δότε» (Ματθ. ι΄8), καί τό· «Μηδενί μηδέν ὀφείλετε εἰ μή τό ἀγαπᾶν ἀλλήλους» (Ρωμ. ιγ΄ 8), ὀφείλουμε νά εἴμαστε ἕτοιμοι, κατά τό ὑπόδειγμα τοῦ Κυρίου, νά θυσιάσουμε, καί τήν ψυχήν μας ἀκόμη «ὑπέρ τῶν προβάτων» (Ἰωάν ι΄11).

    Εἶναι ἀνάγκη τῶν καιρῶν νά ὀργανώσουμε τό ποιμαντικό, τό ἐνοριακό μας ἔργο:

1

     Κατηχητικά Σχολεῖα-Πνευματικές Ὀάσεις, μέσα στίς ἐρήμους τῶν μεγαλουπόλεων, ὅπου, ἀπό σοφούς καί κατηρτισμένους Κατηχητάς, οἱ Νέοι καί οἱ Νέες θά ἀνακουφίζωνται ἀπό ἀνιαρές καί δυσάρεστες καταστάσεις, θά διαφωτίζωνται, θά ὁπλίζωνται μέ τά ὅπλα τοῦ Φωτός καί θά ἐφοδιάζωνται μέ τά κατάλληλα πολεμεφόδια, γιά τή Μάχη τῆς ζωῆς, ὡς καλοί στρατιῶται Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιά νά νικοῦν τό Κακόν καί τήν ἁμαρτίαν.

    Πρός τόν σκοπόν αὐτόν θά καταρτίζωνται ἐπίσης α) Μαθητικές Ὁμάδες, β) Κύκλοι μελέτης τῆς ἁγίας Γραφῆς, γ) Ἀπογευματινές Ὁμιλίες καί Διαλέξεις, δ)  Ἑορταστικές  ἐκδηλώσεις, Ψυχαγωγικές κ.λ.π.

     δ) Ἵδρυσις Ἐκκλησιαστικῶν Κέντρων Νεότητος,

     ε) Σχολές γονέων,  στίς ὁποῖες νά διδάσκεται ὁ Ὀρθός Προγραμματισμός:

 Α) Προ-Περι-Μεταγεννητική Μέριμνα, γιά τά Παιδιά, Β) Σχέσεις μεταξύ τῶν συζύγων, Γ) Σχέσεις Γονέων – Παιδιῶν, Δ) Σχέσεις Οἰκογενείας καί Σχολείου, Ε) Σχέσεις Οἰκογενείας καί Ἐκκλησίας, ΣΤ) Σχέσεις Πνευματικοῦ συμβούλου μέ τήν Οἰκογένειαν καί τό Σχολεῖον καί Ζ) Ὀρθός Προσανατολισμός, ὥστε νά μάθῃ κάθε ἄνθρωπος

α) Ποῖος εἶναι, β) Πόθεν ἦλθε καί γ) Ποῦ ὑπάγει.

 

 

 

 

 Εἶναι ἀνάγκη, ἐπίσης,  ἡ Ἐκκλησία νά ὀργανώνῃ Ἐκδρομές-Προσκυνήματα καί νά μεριμνᾶ γιά τήν προστασία τῶν λογικῶν Προβάτων ἀπό τούς προβατόσχημους, «βαρεῖς λύκους», ἀπό τούς ψευδοπροφῆτες καί ψευδοδιδασκάλους καί ἀπό τούς «παρείσακτους ψευδαδέλφους», τούς δολίους ἐσωτερικούς ἐχθρούς τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, «τούς κρυφοδαγκανιάρηδες» (πρβλ. καί Ματθ. ζ΄15. Γαλάτ. β΄ 4).

2

Κατ’ οἶκον ἐπισκέψεις.

  Οἱ Ἱερεῖς μας, ἐπίσης, καλόν εἶναι  νά προσέχουν πολύ τίς κατ’ οἶκον ἐπισκέψεις, νἆναι διδαχή, μέ μοναδικό σκοπό τή σωτηρία. Ὁ Θεός μᾶς θέλει Θεολόγους καί ὄχι ἀλόγους.  Ἔχουμε χρέος νά ὑποφέρουμε κάθε εἴδους στερήσεις, «ἵνα μή ἐγκοπήν τινα δῶμεν τῷ Εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ» (Α΄ Κορινθ. θ΄ 12).

  Ὅταν ὁ Κύριος εἶπεν· «Ὁ ἀκούων ὑμῶν ἐμοῦ ἀκούει, καί ὁ ἀθετῶν ὑμᾶς ἐμέ ἀθετεῖ, ὁ δέ ἐμέ ἀθετῶν, ἀθετεῖ τόν ἀποστείλαντά με» (Λουκ. ι΄16), μᾶς ὕψωσε, μᾶς τίμησε, μᾶς δόξασε, μᾶς ταύτισε μέ τόν ἑαυτόν Του. Ἄς μήν ξεχνᾶμε ποτέ ὅτι, ὅση ἡ τιμή, τόση καί ἡ εὐθύνη.

 

 



















Οἱ κατ’ οἶκον ἐπισκέψεις δέον νά εἶναι καθαρῶς ποιμαντικές, εὐκαιρίες γνωριμίας, μέ κάθε Οἰκογένεια καί μέ τόν καθένα χωριστά. Εὐκαιρίες νά γνωρίσουμε σέ βάθος τά προβλήματα, τίς ἀνησυχίες καί τίς ἀγωνίες τῶν μελῶν κάθε Οἰκογένειας καί νά γίνουμε μέτοχοι καί συμπαραστάτες εἰλικρινεῖς, ὥστε «εὐκαίρως ἀκαίρως» καί «παντί τρόπῳ», νά γράφουμε , μέ πράξεις στοργῆς,  στίς καρδιές τους, τή «Βίβλο γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ». Νά καταστήσουμε τήν κάθε Οἰκογένεια, «κατ’ οἶκον Ἐκκλησία».

3

Βασική εἶν’ ἡ συμβολή τοῦ Πνευματικοῦ-Ἐξομολόγου-Ψυχοθεραπευτοῦ στή ζωή τῶν πιστῶν.

       Οἱ ἔχοντες τό «χρῖσμα» τοῦ Πνευματικοῦ-Ἐξομολόγου, τοῦ Ψυχοθεραπευτοῦ, ὀφείλουμε νά προσέξουμε πολύ τόν τρόπο ὑποδοχῆς τῶν πιστῶν στό Μυστήριο καί γενικά τόν τρόπο ἐπικοινωνίας μαζί τους. Ὁ Πνευματικός δέν εἶναι ἀνακριτής, δικαστής, τιμωρός. Ἀντίθετα εἶναι θεραπευτής ἰατρός τῆς ψυχῆς. Τό Ἐξομολογητήριον δέν εἶναι ἀνακριτικόν Γραφεῖον, δέν εἶναι δικαστήριον, ἀλλά ἰατρεῖον, Θεραπευτήριον. Ὁ Πνευματικός ὀφείλει νά γνωρίζει τόν βιορυθμό (Biorrythme), τίς περιοδικές μεταβολές φαινομένων καί λειτουργιῶν καί τόν ψυχισμό, δηλαδή τό σύνολο τῶν ψυχικῶν φαινομένων καί λειτουργιῶν τοῦ ἀνθρώπου. Ὀφείλει νά γνωρίζῃ τήν ψυχήν καί τά τῆς ψυχῆς. Πῶς λειτουργεῖ  κάθε  ψυχή. Ἄν δέν μπορεῖ νά διεισδύσῃ εἰς τά ἐσώτατα βάθη τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου, νά διαγνώσῃ τό σύνολο τῶν φαινομένων τῆς ψυχικῆς ζωῆς καί  νά μπορεῖ νά ἀναλύσῃ καί νά συνθέσῃ τήν προσωπικότητα, πῶς θά μπορέσῃ νά θεραπεύσῃ τίς τυχόν διαταραχές τῆς κάθε προσωπικότητος καί νά ἀναπαύσῃ τίς ψυχές;

     Θά πρέπει νά σημειώσω ἐδῶ ὅτι διαφέρει ἡ Ψυχανάλυσις ἀπό τήν Ἐξομολόγησι. Διότι στήν Ψυχανάλυσι γίνεται ἀνάλυσις τῆς ὑπάρξεως καί ἀφήνεται ὁ ἄνθρωπος μετέωρος. Στήν Ἐξομολόγησι ὁ Πνευματικός δέν κάνει ἁπλῶς ἀνάλυσι τῆς ὑπάρξεως, ἀλλά καί σύνθεσι, ἐποικοδομεῖ, προάγει ἐπί τά βελτίω τήν προσωπικότητα. Καί τό σπουδαιότερον στοιχεῖον, τό ὁποῖον δέν ὑπάρχει στήν Ψυχανάλυσι εἶναι ἡ ἀόρατος Θεία Χάρις, ἡ ὁποία ἐπενεργεῖ λυτρωτικά εἰς ἐκεῖνον, πού, κατά τόν Γιούγκ, βγάζει τή σκιά του στό Φῶς, σέ κεῖνον πού ἐξομολογεῖται εἰλικρινά. Αὐτό εἶναι καί τό πλεονέκτημα, πού ἔχει ὁ Πνευματικός ἔναντι τοῦ Ψυχαναλυτοῦ.

       Ὁ πανακής τῆς ἀνθρωπότητος ἰατρός, ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐγκαθιστᾶ τόν Πνευματικόν εἰς τήν Ἐκκλησίαν Του, μέ τήν Ἐντολήν νά συγχωρῇ ἤ νά μή συγχωρῇ τίς ἁμαρτίες. Ὁ Κύριος λέγει στούς Ἀποστόλους: «Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· ἄν τινων  ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται» (Ἰωάν. κ΄ 22-23). Δηλαδή: Δίδει Ἐξουσία καί Χάρι στόν Πνευματικό, νά θεραπεύῃ  κάθε ἕναν, πού θέλει τήν ὑγεία του, προσέρχεται στόν Πνευματικό καί βγάζει τή σκιά του στό φῶς. Νά θεραπεύῃ κάθε ἕναν, πού θέλει νά θεραπευθῇ. Ὁ Πνευματικός ἔχει Ἐντολήν «νά θεραπεύει πᾶσαν νόσον καί πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ», καί θεραπεύει ἐκεῖνον, πού θέλει «ὑγιής γενέσθαι» καί συνεργάζεται  μαζί του. Δέν συγχωρεῖ, δέν θεραπεύει ἐκεῖνον, πού δέν συνεργάζεται, δέν  μετανοεῖ καί δέν θέλει «ὑγιής γενέσθαι». «Οὐ βιάζεται δέ τινα διά τό αὐτεξούσιον».

      Ὁ Πνευματικός χρειάζεται πολλή Προσοχή, ἀδιάλειπτη Προσευχή,  Νῆψι, ἀδιάκοπη μελέτη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, συνεχῆ, συνειδητή συμμετοχή στό Μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας καί  γνῶσι τοῦ ψυχισμοῦ, τῆς προσωπικότητος ἑνός ἑκάστου τῶν θελόντων σωθῆναι. Ἡ συνειδητή συμμετοχή στήν λατρευτική ζωή τῆς Ἐκκλησίας θά μᾶς βοηθήσῃ πολύ στό δύσκολο ἔργο μας. Χρειάζεται ἐπίσης νά εἴμαστε ἑνωμένοι μεταξύ μας οἱ Πνευματικοί, ὥστε μέ συνεργασία νά λύνουμε τά δύσκολα προβλήματα καί νά ὑπάρχει μιά ἐνιαία μορφή στό ἔργο τῆς θεραπείας τῶν ψυχῶν, χωρίς νά μειώνεται ἡ διακριτική εὐχέρεια ἑνός ἑκάστου Πνευματικοῦ.

 Εἶναι ἀναγκαία ἡ συνεργασία τῶν Πνευματικῶν, ὥστε νά ἀνταλλάσσωνται οἱ πνευματικές, προσωπικές ἐμπειρίες ἑκάστου, ὑπό τόν ὅρον νά διαφυλάσσεται αὐστηρῶς τό ἀπόρρητον τῆς Ἐξομολογήσεως.

       Εἶναι ἀνάγκη, ὁ μέν Πνευματικός νά διακατέχεται ἀπό  λαχτάρα, πεῖνα καί δίψα, γιά τό φωτισμό, γιά τήν πνευματική πρόοδο, γιά  τή λύτρωσι καί τήν τελείωσι κάθε ψυχῆς «ὑπέρ ἧς Χριστός ἀπέθανεν», ἡ δέ ψυχή, πού προσέρχεται στόν Πνευματικό, ὀφείλει νά συνεργάζεται  μαζί του. Εἶναι καιρός νά μάθουν οἱ ἄνθρωποι ὅτι ὁ Πνευματικός ἐνδιαφέρεται. «Αὐτῷ μέλει περί ὑμῶν» (Α΄ Πέτρ. ε΄7). Αὐτός ἐνδιαφέρεται γι’ αὐτούς καί συνεπῶς ὀφείλουν οἱ ἄνθρωποι μέ τή σειρά τους νά συνεργάζωνται, γιά τό δικό τους καλό.

       Ὁ Χριστός στέλνει τήν κάθε ψυχή σέ μᾶς (Ἰωάν. ιδ΄ 6), γιά νά πλύνουμε τίς πληγές της, νά δέσουμε τά τραύματά της, νά τή στηρίξουμε, νά τή θεραπεύσουμε, μέ τά ὑπέρ μέλι καί κηρίον ἁγνά λόγια τοῦ Κυρίου. Φέρουμε μεγάλη εὐθύνη γιά κάθε ψυχή. Δέν κτυπᾶμε ἐμεῖς τήν πόρτα της. Ἐκείνη ἔρχεται σέ μᾶς σταλμένη ἀπό τόν Κύριο. Μᾶς δίδεται μεγάλη εὐκαιρία, γιά τόν καταρτισμό, τή λύτρωσι καί τήν τελείωσι τῆς ψυχῆς. Εἶναι Χρέος μας νά θεραπεύουμε τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων. Θά δώσουμε λόγο γι’ αὐτές. «Τάς ψυχάς αὐτῶν ἐκ τῶν χειρῶν ὑμῶν ἐκζητήσω», λέγει Κύριος.  Κάθε Πνευματικός Πατέρας ὀφείλει νά βρεθῇ μπροστά στόν Κριτή, μαζί μέ τά πνευματικά του παιδία καί νά πῇ: «Ἰδού ἐγώ καί τά παιδία ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός» (Ἡσ. η΄ 18).

        Ὁ Καλός Ποιμήν φροντίζει γιά τό ποίμνιόν Του. Οἱ κακοί ποιμένες θά κριθοῦν ἀνάλογα μέ τά ἔργα τους (Ἰεζεκιήλ 34, 1-31).

   Θά πρέπει ἐπίσης νά σημειώσω ἐδῶ ὅτι κάθε πιστός ὀφείλει νά μάθῃ ὅτι ἡ αὐτοανάλυσι καί αὐτοθεραπεία εἶναι σχεδόν ἀνέφικτος. Ὁ ἄνθρωπος χειραγωγεῖται καί ἔχει ἀνάγκη ἀπό ἕναν καλό πνευματικό ὁδηγό καί σύμβουλο. Στό ἰσχύον δίκαιον ὑπάρχει ἕνα ἀξίωμα, πού μᾶς εἶναι ἀπαραίτητο, γιά τήν πνευματική μας τελείωσι.

Τό ἀξίωμα αὐτό λέγει ὅτι Nemo debet esse judex in propria causa. Δηλαδή: «Κανείς δέν μπορεῖ νά εἶναι κριτής, δικαστής εἰς τήν ἰδίαν ὑπόθεσιν». Ἐξ αὐτοῦ γεννᾶται ἡ ἀνάγκη ἑνός τρίτου προσώπου, ἀδεκάστου, ἀδιαφθόρου, ἀμερολήπτου, νά κρίνῃ δίκαια, γιά ὑλικά πράγματα. Πόσο μᾶλλον ἀναγκαῖον εἶναι τό τρίτον πρόσωπον ὅταν πρόκειται γιά τά πνευματικά, καί μάλιστα, γιά τήν τελείωσι τῆς ψυχῆς δεδομένου ὅτι «ἔστι ψυχή παντάπασιν ἀθάνατον καί ἀνώλεθρον». Γι’ αὐτόν ἀκριβῶς τό λόγο καί ὁ Χριστός, ἡ Πηγή τοῦ Ζῶντος Ὕδατος, μᾶς ἐχάρισε τόν Πνευματικόν Πατέρα, γιά νά προσφέρῃ εἰς τούς διψῶντας τή Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. « Καί ὁ διψῶν ἐρχέσθω, καί ὁ θέλων λαβέτω ὕδωρ ζωῆς δωρεάν» (Ἀποκ. κβ΄ 17).

 Εἶναι ἀνάγκη τῆς ψυχῆς τοῦ κάθε ἀνθρώπου ἡ ἀναζήτησις καί ἡ εὕρεσις ἑνός καλοῦ Πνευματικοῦ Πατρός και συμβούλου, ἱκανοῦ νά μᾶς βοηθήση εἰς τήν πνευματική μας τελείωσι. Ὁ Μέγας Βασίλειος μᾶς καθοδηγεῖ λέγων: «Ἐάν δέν ἔχῃς Πνευματικόν Πατέρα, ὀφείλεις νά προσέξῃς, νά προσευχηθῇς καί νά ψάξῃς νά βρῇς τόν καλόν σου Πνευματικόν Πατέρα. Καί ὅταν θά τόν βρῇς, καί τότε ὀφείλεις νά προσέχῃς καί νά προσεύχεσαι νά μήν τόν χάσῃς, διότι  ἄνθρωπος ἀσυμβούλευτος πλοῖόν ἐστιν ἀκυβέρνητον (Μέγας Βασ. Ι 452Β)» καί «ἀδελφός ὑπό ἀδελφοῦ βοηθούμενος ὡς πόλις ὀχυρά καί ὑψηλή, ἰσχύει δέ ὥσπερ τεθεμελιωμένον βασίλειον» (Παροιμ. ιη΄ 19).

    Ἐπαναλαμβάνω ὅτι τό Ἐξομολογητήριον δέν εἶναι δικαστήριον, δέν εἶναι ἀνακριτικόν Γραφεῖον. Εἶναι τό κατ’ ἐξοχήν ἰατρεῖον, εἶναι Θεραπευτήριον. Τά ἐπιτίμια ἔχουν σκοπό λυτρωτικό, χαρακτήρα σωτηριολογικό. Εἶναι φάρμακα, πού χορηγοῦνται, πάντοτε μέ διάκρισι, γιά νά θεραπεύσουν τήν ψυχή ἀπό τά συναισθήματα ἐνοχῆς καί ἀπό ὅλα τά πνευματικά τραύματα. Εἶναι πνευματικά γυμνάσματα.

    Καί γι’αὐτό χρειάζεται γνῶσις καί ἐπίγνωσις τοῦ Θελήματος τοῦ Θεοῦ, πρῶτα ἀπό ὅλα, ἀλλά καί γνῶσις τῆς Ἐξελικτικῆς Ψυχολογίας, τῆς Ψυχολογίας τῶν ἀτομικῶν διαφορῶν, τῆς Ψυχοπαθολογίας, τῆς Βαθυψυχολογίας,  γενικά τῆς Ψυχολογίας τοῦ ἀνθρώπου.

   Ἡ  τελευταία λέξις τῆς  Ἰατρικῆς Ἐπιστήμης,  τῆς Ψυχιατρικῆς καί τῆς Ψυχολογίας σήμερα εἶναι ἡ προσταγή: «Νά καταφεύγῃ ὁ ἀσθενής πρῶτα στόν Πνευματικό καί ὕστερα στό Γιατρό». «Πρῶτα ὁ Πνευματικός στό προσκεφάλι τοῦ ψυχικά καί σωματικά ἀρρώστου καί ὕστερα ὁ Γιατρός», γιατί ἀναμφισβήτητα ὑπάρχει μεγάλη ἀλληλεπίδρασις μεταξύ ψυχῆς καί σώματος. Εἶναι ἐπίσης αὐτονόητον ὅτι χρειάζεται ἐκ μέρους τῶν Πνευματικῶν, ἀλλά καί τῶν συνεργατῶν τους, ἡ ἀδιάκοπη καί προσεκτική μελέτη τῆς καθημερινῆς, τῆς σύγχρονης ζωῆς καί τῶν παντοειδῶν προβλημάτων της, χρειάζεται τοὐλάχιστον «ὁ κοινός νοῦς», διάκρισις,  σύνεσις  καί καθαρότητα, γιά νά μπορέσουμε νά φέρουμε σέ πέρας τήν ὑψηλή μας ἀποστολή. Γιά νά κηρύξουμε τό Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ στίς ψυχές τῶν συνανθρώπων μας καί αὐτῶν ἀκόμη πού καταβασανίζονται ἀπό πνευματική καί σωματική ἰδιωτεία, κάθε μας βῆμα, κάθε μας βλέμμα,  κάθε μας κίνησις, κάθε μας λόγος καί κάθε μας πρᾶξις πρέπει νἆναι διδαχή, πρός δόξαν Θεοῦ.