ΨΑΛΜΟΣ Α΄

Ὁ  μακάριος ἀνήρ.

«Μακάριος ἀνήρ,

ὅς οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν
καί ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστη
καί ἐπί καθέδρᾳ λοιμῶν οὐκ ἐκάθισεν·

Στόν πρῶτο του Ψαλμό ὁ Προφήτης Δαυῒδ μακαρίζει τόν εὐσεβῆ ἄνθρωπον καί ὑποδεικνύει τόν τρόπο, μέ τόν ὁποῖον θά κατακτήσῃ ὁ ἄνθρωπος τή μακαριότητα.
Καί πρῶτον τονίζει τήν ἀπομάκρυνσιν τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τό Κακόν καί τήν ἁμαρτία. Χρησιμοποιεῖ τρία ρήματα, πού ἐκφράζουν τήν ἐνέργεια τοῦ ἀνθρώπου, στήν πορεία του ἀπό τό· «κατ’εἰκόνα», εἰς τό· «καθ’ ὁμοίωσιν», σάν βασικά σκαλοπάτια τῆς πνευματικῆς Κλίμακος.
«Οὐκ ἐπορεύθη», δέν πῆγε σέ συνάξεις καί συσκέψεις ἀσεβῶν. «Οὐκ ἔστη», δέν στάθηκε στό δρόμο τῶν ἁμαρτωλῶν, δέν εἶχε καμμιά ἀπολύτως σχέσι μέ τόν τρόπο ζωῆς καί μέ τή νοοτροπία τῶν ἁμαρτωλῶν. Καί «Οὐκ ἐκάθισε», δέν κάθισε σέ μολυσματική καθέδρα διεφθαρμένων, χλευαστῶν ἀνθρώπων.

Τονίζει ὁ Προφήτης ὅτι γιά νά κατακτήσῃ ὁ ἄνθρωπος τήν μακαριότητα, ὀφείλει νά κόψει κάθε σχέσι καί ἐπικοινωνία μέ τό Κακό καί τήν ἁμαρτία. Νά ἐξέλθῃ ἀπό τή Βαβυλῶνα. Νά ἀποφύγῃ τίς σκέψεις, τίς ἐπιθυμίες, τούς λογισμούς καί τίς πράξεις τῶν κακῶν αὐτῶν ἀνθρώπων, πού, μέ τή θέλησί τους, βυθίζονται εἰς «ἰλύν βυθοῦ» καί παραμένουν κατάκοιτοι στή χώρα καί τή σκιά τοῦ θανάτου, καί δέν μετανοοῦν.

Οἱ τρεῖς κατηγορίες τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν (ἀσεβεῖς, ἁμαρτωλοί, λοιμοί (Letsim- χλευαστές), εἶναι τύποι
ἀντιπροσωπευτικοί , ὄχι μιᾶς ἐποχῆς, ἀλλά ὅλων τῶν ἐποχῶν.
Οἱ ἀσεβεῖς  πλανῶνται καί μένουν στήν πλάνη τους. Οἱ ἁμαρτωλοί γνωρίζουν ὅτι ἁμαρτάνουν, καί μέ τή θέλησί τους, μένουν στήν ἁμαρτία καί στίς κακές τους συνήθειες. Καί οἱ λοιμοί, οἱ φθοροποιοί, οἱ χλευαστές, ὄχι μόνον ἔχουν ἐπίγνωσι τῆς ἁμαρτίας στήν ὁποίαν εὑρίσκονται, ἀλλά καί τή
διδάσκουν και παρακινοῦν καί ἄλλους στήν ἁμαρτία. Εἶναι οἱ ἄθεοι, ἀλλά καί οἱ Γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι, οἱ ὑποκριτές ὅλων τῶν αἰώνων, πού, μέ «τήν ἐσχηματισμένην εὐσέβειάν» τους, διαφθείρουν ψυχές   και μολύνουν καρδιές, μέ τή διεφθαρμένη διδαχή τους.
Αὐτοί οἱ ὑποκριτές, ἀνά τούς αἰῶνες, διδάσκουν κάθε εἴδους διαφθορά, «ἀποδεκατοῦν  τό ἠδύοσμον, τό ἄνηθον καί τό κύμινον, καί ἐγκαταλείπουν τά βαρύτερα τοῦ νόμου, τό δίκαιο, τήν ἀγάπη καί τήν πίστι» (Ματθ.κγ΄23). Καί οἱ τρεῖς κατηγορίες αὐτές  συνεχίζουν, οἱ ἄφρονες, νά ἀδικοπραγοῦν χλευάζοντες τούς πάντες καί τά πάντα. Μέ τή θέλησί τους, ἀκολουθοῦν τήν εὐρύχωρη Ὁδό καί ὁδεύουν πρός τήν ἄβυσσο τῆς αἰώνιας Ὀδύνης.
Πανευτυχής, μακάριος, λοιπόν, εἶναι ὁ ἄνθρωπος, πού δέν ἔχει καμμιά ἀπολύτως σχέσι μέ τούς ἀνθρώπους αὐτούς, ἀλλά, πιστός στό Θεό, ἔχει μοναδική, ξεχωριστή  χαρά καί ἀπόλαυσι, θέλημα καί ἐπιθυμία του τήν ἀδιάκοπη μελέτη τοῦ Νόμου τοῦ Κυρίου.
«Μακάριος ἀνήρ,...ὅς ἐπορεύθη, ἔστη καί ἐκάθισεν ἐν τῷ νόμῳ Κυρίου, τό θέλημα δηλ. αὐτοῦ εἶναι ἐν τῷ Νόμῳ τοῦ Κυρίου, καί ἐν τῷ νόμῳ αὐτοῦ μελετήσει ἡμέρας καί νυκτός» (Ψαλμ.α΄2).

Δέν θέλει νά ξέρῃ τίποτε ἄλλο, παρά μόνο τό νόμο τοῦ Κυρίου. Μελετᾷ μέρα καί νύκτα τό Νόμου, πεῖνα δέ δίψα τῆς ψυχῆς του εἶναι νά κάνῃ «πρᾶξι» στή ζωή του τό πανάγιον Θέλημα τοῦ Θεοῦ (Ἰωάν. δ΄ 34).

Μακάριος  ἀνήρ εἶναι αὐτός, πού δίνει τήν καρδιά του στή μελέτη, στήν ἐπίγνωσι καί τήν τήρησι τοῦ Νόμου τοῦ Θεοῦ, τοῦ Νόμου τῆς Ἀγάπης. Κατ’ ἐξοχήν μακάριος εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὅς ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησεν, οὐδέ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ» (Α΄Πέτρ. β΄ 22). Εἶναι ὁ πρῶτος καί ὁ μόνος, ὁ ὁποῖος « οὐκ ἐπορεύθη ἐν βουλῇ ἀσεβῶν καί ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν οὐκ ἔστη καί ἐπί καθέδρᾳ λοιμῶν οὐκ ἐκάθισεν», τύπος καί ὐπογραμμός γενόμενος σέ ὅλους ἐμᾶς. «Καί ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἡμῖν, καί ἐθεασάμεθα τήν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρά πατρός, πλήρης χάριτος καί ἀληθείας»(Ἰωάν. α΄14). Τοῦτον ὁ Οὐράνιος Πατέρας ἔδωκεν εἰς ἠμᾶς  ἀπό ἄπειρη ἀγάπη, «ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν μή ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωήν αἰώνιον» (Ἰωάν. γ΄ 16) καί ὁ Ὁποῖος, ἑκουσίως, «ἔπαθεν ὑπέρ ἡμῶν, «ὑπολιμπάνων ἡμῖν ὐπογραμμόν ἵνα ἐπακολουθήσωμεν τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ» (Α΄Πέτρ. β΄21). Ἐάν ἀκολουθήσωμε τά ματωμένα Χνάρια Του, σίγουρα θά κατακτήσωμεν τήν μακαριότητα.

«Καί ἔσται (ὁ δίκαιος καί εὐσεβής) ὡς τό ξύλον τό πεφυτευμένον παρά τάς διεξόδους τῶν ὑδάτων, 
ὅ τόν καρπόν αὐτοῦ δώσει ἐν καιρῷ αὐτοῦ·

καί τό φύλλον αὐτοῦ οὐκ ἀπορρυήσεται καί πάντα ,
 ὅσα ἄν ποιῇ, κατευοδωθήσεται» (Ψαλμ.α΄3).

Πηγή ζωῆς κι’ ἁγιασμοῦ ἀστείρευτ’

εἶν’ ὁ νόμος τοῦ Κυρίου, νερό καθάριο,
δροσερό, σωτήριο καί ζωηρό, νερό ἀπ’
τίς αἰώνιες Πηγές τοῦ Σωτηρίου.
Σε κάθε ἀνθρώπινη ψυχή, πού,
διψασμένη τρέχει, σάν τό ἐλάφι,
νά ξεδιψάσῃ στήν Πηγή, πνοή ζωῆς,
γαλήνη καί χαρά κι’ ἀνάπαυσι παρέχει.

Δέν ἠμπορεῖ ὁ ἄνθρωπος,μέ λόγια νά

ἐκφράσῃ, πόση αἰσθάνεται χαρά καί χάρι
στήν καρδιά, στό νοῦ καί στήν ψυχή του,
ὅταν μέ πόθο μελετᾷ ἀδιάκοπα τό νόμο
τοῦ Κυρίου καί προσπαθεῖ νυχθημερόν,
κάθε στιγμή νά ζήσῃ εὐσεβῶς, σύμφωνα
μέ τό ἅγιον καί θεῖον θέλημά Του!...

Ὁ ἄνθρωπος, πού μελετᾶ ἀδιάκοπα τό Νόμο τοῦ Κυρίου, ὁμοιάζει, λέγει ὀ Δαυῒδ, μέ τό δένδρον ,πού εῖναι φυτεμένο «παρά τάς διεξόδους τῶν ὑδάτων». Ἐκεῖ, δηλαδή, ὅπου ρέουν καί χύνονται ἄφθονα νερά, καί εἶναι καρποφόρο, δίνει τόν καρπό του στόν κατάλληλο καιρό, εἶναι δέ καί  ἀειθαλές, στολισμένο πάντοτε μέ καταπράσινα φύλλα.

Ἄφθονα νερά εἶναι ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού ξεχύνεται μέσα ἀπό τή Βίβλο καί μεταδίδεται μέσα στήν ψυχή ἐκείνου, πού μελετᾶ μέρα καί νύκτα, μέ προσευχή καί προσοχή, τό νόμο τοῦ Κυρίου. Καί πραγματικά, μέ τή Χάρι τοῦ Θεοῦ, ὁ ἄνθρωπος, πού μελετᾶ, τά γλυκύτερα καί ἀπό τό μέλι, θεῖα λόγια, ὁμοιάζει μέ τό δένδρο τό καρποφόρο καί ἀειθαλές, πού ἀποδίδει στή ζωή του τούς καρπούς τοῦ Πνεύματος, πού εἶναι «ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης (γλυκύτης στήν συμπεριφορά καί καταδεκτικότης), ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια» (Γαλάτ. ε΄ 22). Το καρποφόρο καί ἀειθαλές αὐτό δένδρον, ὁ δίκαιος καί εὐσεβής ἄνθρωπος, μελετᾶ καί κάνει «πρᾶξι» τό λόγο τοῦ Θεοῦ καί καρποφορεῖ. Ἔχει ἄκρα ταπείνωσι, βαθειά συναίσθησι τῆς ἁμαρτωλότητός του καί πενθεῖ , γιά τίς ἁμαρτίες του καί ζητεῖ τό Ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Εἶναι πρᾷος. Πεινᾶ καί διψᾷ τή δικαιοσύνη. Εἶναι ἐλεήμων, καθαρός τῇ καρδίᾳ, εἰρηνικός καί εἰρηνοποιός, διώκεται ἕνεκεν δικαιοσύνης καί ὑπομένει τούς διωγμούς, διώκεται καί ὀνειδίζεται ἕνεκεν τοῦ Κυρίου καί χαίρεται διωκόμενος, γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ καί εἶναι πραγματικά μακάριος (πρβλ.Ματθ. ε΄ 3-12).

«Καί πάντα, ὅσα ἄν ποιῇ, κατευοδωθήσεται». Δηλαδή, κάθε του πρᾶξις, κάθε του ἔργον , ἐπειδή τό εὐλογεῖ ὁ Θεός εὐοδοῦται, ἔχει αἴσιον πέρας, στέφεται ἀπό ἐπιτυχία.

               «Μαρία δέ παρακαθίσασα παρά τούς πόδας
               τοῦ Ἰησοῦ ἤκουε τόν λόγον αὐτοῦ»
Τρανό  ἐνδεικτικό παράδειγμα μακαρίας ψυχῆς,  ἡ Μαρία, ἡ ἀδελφή τοῦ Λαζάρου, ἡ ὁποία  εἶχε συνειδητοποιήσει ὅτι «Ἑνός ἐστί χρεία» καί ὅτι αὐτό τό «Ἕν» εἶναι ὁ Κύριος, τό ὑπέρτατον Ἀγαθόν (bene Supremo). Γι’ αὐτόν ἀκριβῶς τό λόγο «τήν ἀγαθήν μερίδα ἐξελέξατο, ἥτις οὐκ ἀφαιρεθήσεται ἀπ’ αὐτῆς». «παρακαθίσασα παρά τούς πόδας τοῦ Ἰησοῦ ἤκουε τόν λόγον αὐτοῦ» (Λουκ. ι΄ 38-42).
Τρανώτατο δέ παράδειγμα ἡ ταπεινή κόρη τῆς Βηθλεέμ, ἡ Μαριάμ, ἡ ὁποία ἀνετρέφετο εἰς τόν Ναόν καί νυχθημερόν μελετῶσα τόν Νόμον τοῦ Θεοῦ, ἀνεδείχθη   

ἡ «Μόνη ἐν γυναιξίν εὐλογημένη καί καλή», «τῶν φιλοθέων φιλοθεωτέρα καί τῶν ἁγίων ἁγιωτέρα», Παναγία. Διά τοῦτο ἐδέχθη εἰς τήν ἁγίαν της ψυχήν τό Ἅγιον Πνεῦμα καί ἐγέννησεν ἐκ Πνεύματος Ἁγίου τόν Υἱόν καί Λόγον τοῦ Θεοῦ καί ἔγινε Μητέρα τοῦ Θεοῦ, Θεοτόκος, Μητέρα τοῦ φωτός, Μητέρα τῆς ζωῆς, Μητέρα ὅλων μας ( Λουκ. α΄ 26-38) καί τήν μακαρίζουν πᾶσαι αἱ γενεαί.

Ἐνῷ μιλοῦσε ὁ Χριστός μιά γυναῖκα  μέσα ἀπό τόν ὄχλον τοῦ φώναξε: «Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καί μαστοί οὕς ἐθήλασας». Καί ὁ Ἰησοῦς ἀποκρίθηκε στό μακαρισμό αὐτό καί εἶπε: «Μενοῦνγε(βεβαιότατα)  μακάριοι οἱ ἀκούοντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί φυλάσσοντες αὐτόν» (Λουκ. ια΄ 27-28).

Παράβαλε καί Ἀποκ. α΄ 3 :

«Μακάριος ὁ ἀναγινώσκων καί οἱ ἀκούοντες τούς λόγους τῆς προφητείας καί τηροῦντες τά ἐν αὐτῇ γεγραμμένα· ὁ γάρ καιρός ἐγγύς».

Ὁ εὐσεβής καί δίκαιος ἄνθρωπος, πού νυχθημερόν μελετᾷ τόν Νόμον τοῦ Κυρίου δέχεται στήν ψυχή καί τή ζωή τοῦ ὅλες τίς δωρεές τοῦ Θεοῦ καί εἶναι ὄντως μακάριος.

Εἶναι βεβαία ἡ δυστυχία τῶν ἁμαρτωλῶν(Ψαλμ. α΄4-6).

«Οὐχ οὕτως οἱ ἀσεβεῖς, οὐχ οὕτως, ἀλλ’ ἤ ὡσεί χνοῦς, ὅν ἐκρίπτει ὁ ἄνεμος ἀπό προσώπου τῆς γῆς. Διά τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν κρίσει, οὐδέ ἁμαρτωλοί ἐν βουλῇ δικαίων.

Ὅτι γινώσκει Κύριος ὁδόν δικαίων καί ὁδός ἀσεβῶν ἀπολεῖται» (Chi Jodea derech tsadikim vederech ressaim tovet).

Στή ζωή τῶν ἀσεβῶν, τῶν ἁμαρτωλῶν καί τῶν χλευαστῶν,  σύμφωνα μέ τή  ἐκλογή τους καί τήν ἐπιμονή τους στό κακό καί τήν ἁμαρτίαν, δέν ἔρχεται ἡ εὐλογία Τοῦ Θεοῦ. Ἀποκρούουν τή θεία Χάρι. Ἐνῷ στή ζωή τῶν δικαίων ὅλα εὐοδοῦνται, δέν συμβαίνει ἔτσι μέ τούς ἀσεβεῖς. Δέν εὐδοκιμοῦν τῶν ἀσεβῶν τά ἔργα, διότι ἀπουσιάζει ἀπό τή ζωή τους ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.

Δέν κάθονται παρά τάς διεξόδους τῶν ὑδάτων, δέν μελετοῦν τό νόμο τοῦ Θεοῦ καί εἶναι πονηρά τά ἔργα τους. Ἀπομακρύνονται ἀπό τήν Πηγήν τοῦ ζῶντος ὕδατος. Ὀρύσσουν λάκκους συντετριμμένους, οἵ οὐ δυνήσονται ὕδωρ συνέχειν, λέγει ὁ Ἱερεμίας. Τρέχουν νά ξεδιψάσουν στά θολόνερα τοῦ κόσμου, «στά λασπονέρια» τῆς ἀποστασίας. Μένουν στήν πλάνη καί τήν αἵρεσι. Στερεώνουν στήν κακία καί τή ματαιότητα τοῦ φθαρτοῦ, τοῦ προσωρινοῦ. Δέν τηροῦν τόν πανάγιο, τόν  ἀναλλοίωτο καί αἰώνιον Νόμον τοῦ Θεοῦ. Γι’αὐτό καί ἀποτυγχάνουν. Δέν εὐδοκιμοῦν, ἀλλά ἐκμηδενίζονται. Ἐξαφανίζονται ἀπό τό πρόσωπο τῆς γῆς, ἀνατινάσσονται  σάν τό χνοῦδι, σάν τό ἄχυρον, πού τό ἁρπάζει ὁ ἄνεμος, καί τό ρίχνει μακρυά ἀπό τήν ἐπιφάνεια τῆς γῆς, λέγει ὁ Προφήτης Δαυῒδ.

Γι’αὐτό καί οἱ ἀσεβεῖς δέν θά μπορέσουν νά σταθοῦν ὄρθιοι κατά τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως, ἀλλά θά πέσουν, θά συντριβοῦν, θά καταδικασθοῦν, θά τιμωρηθοῦν, γιά τίς ἁμαρτίες τους. Ὅλοι οἱ ἀσεβεῖς, οἱ ἁμαρτωλοί καί οἱ χλευαστές δέν θά μπορέσουν νά σταθοῦν καί νά ἀποτελέσουν μέλη τῆς κοινότητος τῶν δικαίων. Διότι ὁ Κύριος εὐλογεῖ, κατευθύνει τά βήματα τῶν δικαίων, ὅλων αὐτῶν, πού συντάσσονται μαζί Του, τῶν δικῶν Του. Φροντίζει, μεριμνᾷ γιά τή ζωή τους. Εὐλογει τήν πορεία  καί τήν ἐξέλιξι τῶν εὐσεβῶν τέκνων Του.

Ὁ Κύριος ἔχει κάτω ἀπό τήν ἐπίβλεψι καί προστασία Του τούς δικαίους, «γινώσκει τήν Ὁδόν τῶν δικαίων», ἐνῷ ἀντίθετα οἱ ἀσεβεῖς, οἱ μή μετανοοῦντες, ἐξ αἰτίας τῆς ἐμμονῆς τους στό Κακό, θά καταστραφοῦν.

Εἷναι καιρός, λοιπόν, νά συνειδητοποιήσουμε ὅλοι ὅτι  ἡ Ὁδός, ὁ τρόπος ζωῆς, τῶν ἀσεβῶν ἀπολεῖται.

Εἶναι καιρός νά καταλάβουμε ὅτι γιά νά γίνουμε ἄξιοι τῆς θείας Εὐλογίας, δεκτικοί τῆς Θείας Χάριτος, ὀφείλουμε νά κόψουμε κάθε σχέσι μέ τό Κακό καί τήν ἁμαρτία, νά σταθοῦμε ὡς δένδρα καρποφόρα καί ἀειθαλῆ, παρά τάς διεξόδους τῶν ὑδάτων. Νά σταθοῦμε παρά τούς πόδας τοῦ Ἰησοῦ ἀκούοντες τόν λόγον αὐτοῦ. Διότι «μακάριοι εἶναι οἱ ἀκούοντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί φυλάσσοντες αὐτόν».