ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΛΟΥΚΑ (Λουκ.ιη΄18-27

«Δέσμιος τῆς γῆς», ὁ πλούσιος νεανίσκος.

«Εἰ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τήν ζωήν,

τήρησον τάς Ἐντολάς» (Ματθ. ιθ΄17).

«Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πάντα

ὅσα ἔχεις πώλησον καί διάδος πτωχοῖς,
καί ἕξεις θησαυρόν ἐν οὐρανῷ, καί δεῦρο
ἀκολούθει μοι» (Λουκ. ιη΄ 22).

Στόν  πλούσιο νεανίσκο, ἀναφέρονται καί οἱ τρεῖς συνοπτικοί Εὐαγγελιστές (Ματθ. ιθ΄ 16-26. Μάρκ. ι΄ 17-31. Λουκ. ιη΄ 18-27). Ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς τόν ὀνομάζει ἄρχοντα, ὁ ὁποῖος ρώτησε τό Χριστό λέγων· «Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί ποιήσας ζωήν αἰώνιον κληρονομήσω;» Καί οἱ τρεῖς Εὐαγγελιστές ἀναφέρουν ὅτι τόν ἀποκαλεῖ «ἀγαθόν». Ὁ Εὐαγγελιστής Μάρκος ἀναφέρει ὅτι ὁ πλούσιος αὐτός νεανίσκος, πλησιάζει τόν Ἰησοῦν, ὅταν βγῆκε ἔξω στό δρόμο, ὄχι «ἐκπειράζων αὐτόν», ὅπως ὁ ἀλαζών καί ὑποκριτής Φαρισαῖος νομοδιδάσκαλος (Λουκ. ι΄ 25-37), καί λέγει ὅτι  ἔτρεξε κοντά Του καί ἀφοῦ γονάτισε μπροστά Του, ταπεινά, Τόν ρώτησε:

«Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί ἀγαθό νά κάμω,  γιά νά κληρονομήσω τήν αἰώνιον ζωήν;» Τόν ἀπεκάλεσε ἀγαθόν.
Ὁ Ἰησοῦς, ὡς καρδιογνώστης, γνωρίζει ὅτι ὁ νανίσκος Τόν πλησιάζει μέ σεβασμό, ὡς ἁπλόν ἄνθρωπον, ὡς σοφόν διδάσκαλο τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ. Δέν πιστεύει ὅτι εἶναι ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱός τοῦ Θεοῦ καί Θεός. Γι’ αὐτόν ἀκριβῶς τό λόγο ὁ Κύριος, τόν διορθώνει τόν νουθετεῖ καί τοῦ λέγει: Μάθε ὅτι κανείς ἄνθρωπος δέν εἶναι ἀπολύτως καί ἐξ ἑαυτοῦ ἀγαθός, παρά μόνον ἕνας, ὁ Θεός». Γιατί, λοιπόν, μέ ἀποκαλεῖς ἀγαθόν, ἀφοῦ δέν πιστεύεις στή Θεότητά μου; «Οὐδείς ἀγαθός, εἰ μή εἷς ὁ Θεός».
Οἱ Ἅγιοι Πατέρες διδάσκουν ὅτι «μόνον ὁ Θεός εἶναι «φύσει» Ἀγαθός καί πηγή ἀγαθότητος καί ἀρχή τῆς αὐτοαγαθότητος. Καί ὅτι ἴδιον αὐτοῦ καί οὐσιωδῶς  ἐμπεφυκός καί ἐξαίρετον ἀξίωμα τό εἶναι ἀγαθόν, κατά μέθεξιν δέ ἄγγελοι καί ἡμεῖς» (π.χ. Θεοφύλακτος καί Κύριλλος).
Στό ἐρώτημα τοῦ νεανίσκου ἀπαντᾶ καί τοῦ λέγει:
«Τάς Ἐντολάς οἶδας»· Μή μοιχεύσῃς, μή φονεύσῃς, μή κλέψῃς, μή ψευδομαρτυρήσῃς, τίμα τόν πατέρα σου καί τήν μητέρα σου».
Δηλαδή ὁ Κύριος  ἐξηγεῖ  στό νεανίσκο τίς δύο μεγάλες Ἐντολές, ἀπό τίς ὁποῖες ἐξαρτῶνται ὅλος ὁ νόμος καί οἱ προφῆτες.  Ἐξηγεῖ τήν τέλεια ἀγάπη στό Θεό, ἡ ὁποία ἀποδεικνύεται μέ τήν ἀγάπην πρός τόν πλησίον, διά τόν Θεόν. 

«Εἰ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τήν ζωήν, τήρησον τάς Ἐντολάς» (Ματθ. ιθ΄ 17).

Καί τότε ὁ νεανίσκος εἶπε στόν Κύριον· «Κύριε  ὅλα αὐτά τά ἐφύλαξα ἀπό τήν τρυφερή μου ἡλικία».
Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι νόμιζε ὁ νεανίσκος ὅτι τηροῦσε τίς Ἐντολές. Ἐκ τῶν πραγμάτων, βέβαια, φαίνεται ὅτι τηροῦσε τά τυπικά, στήν οὐσία ὅμως ἦτο «δέσμιος τῆς γῆς», ἦτο αἰχμάλωτος τοῦ πλούτου του, τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν. Καί εἶναι πλέον ἤ βέβαιον ὄτι κανείς, «δέσμιος τῆς γῆς», κανείς «εἰς ἰλύν βυθοῦ ἐμπεπηγμένος», κανείς αἰχμάλωτος τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, δέν ἀγαπᾶ πραγματικά τόν Θεόν καί τόν πλησίον, ὅπως θέλει ὁ Θεός.
Αὐταπατᾶται ὁ φιλοχρήματος, ἄν νομίζει πώς τηρεῖ τάς Ἐντολάς τῆς Ἀγάπης ὅταν εἶναι αἰχμάλωτος τοῦ πλούτου. Ὁ νεανίσκος ἦτο φιλοχρήματος, ἀλλά καί φιλόζωος. Ζητεῖ νά μάθῃ τί πρέπει νά κάμῃ, γιά νά ζήσῃ καί νά ἀπολαμβάνῃ τά χρήματά του, τόν πλοῦτο του, προφανῶς σ’ αὐτήν ἐδῶ τή ζωή. Ὁ Θεοφύλακτος λέγει ὅτι «οὐδέν φιλόζωον, ὡς  φιλοχρήματος ἄνθρωπος». Ἡ ζάλη τοῦ βίου τόν καταβασανίζει. Ἡ ἀπληστία τοῦ νεανίσκου δέν ἔχει ὅριον. Ξεγελιέται μέ φαντασίες. Νομίζει ὅτι αὐτός ὁρίζει τά ὅρια τῆς ζωῆς, ὅπως ὁ ἄφρων πλούσιος τῆς παραβολῆς. Θεωρεῖ τόν πλοῦτο του διαρκῆ καί μένοντα. Ἔχει λαθεμένες ἰδέες, γιά τόν πλοῦτο, γιά τή ζωή καί πλησιάζει τό Χριστό μέ εὐλάβεια, διότι πιστεύει ὅτι ὁ Διδάσκαλος, πού ἀνασταίνει νεκρούς, μπορεῖ πιό εὔκολα νά κάμῃ τούς ζωντανούς νά μή πεθάνουν. Λησμονεῖ ὅτι «ἀπόκειται τοῖς ἀνθρώποις ἀποθανεῖν...» (Ἑβρ. θ΄27) καί τό τοῦ Δαβίδ· «Τίς ἐστιν ἄνθρωπος, ὅς ζήσεται καί οὐκ ὄψεται θάνατον;» (Ψαλμ. 88,49) καί ζητεῖ, γονυπετῶν, ἀπό τόν Κύριον πῶς θά μποροῦσε νά κληρονομησῃ τήν αἰώνιον ζωήν σ’ αὐτό τόν φθαρτό κόσμο. Ὁ Κύριος, μολονότι, ὡς καρδιογνώστης γνωρίζει ὅτι εἶναι δέσμιος τῶν ὑλικῶν του ἀγαθῶν, ὅταν ὁ νεανίσκος τοῦ εἶπε ὅτι ὅλα αὐτά τά τήρησα ἐκ νεότητός μου τόν εἶδε μέ συμπάθεια. Ὁ  Μάρκος λέγει ὅτι «ὁ Ἰησοῦς ἐμβλέψας αὐτῷ ἠγάπησεν αὐτόν» (Μάρκ. ι΄ 21) διορθώνει τό φρόνημά του καί τόν ὁδηγεῖ στήν Ὁδό τῆς ὄντως ζωῆς.  Καί δέν τοῦ λέγει μόνον· «Εἰ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τήν ζωήν, τήρησον τάς ἐντολάς» οὐσιαστικά, ὄχι τυπικά, ἀλλά   ὅπως θέλει ὁ Θεός. Καί ὄχι μόνον, ἀλλά ὅταν ὁ νεανίσκος τόν ρώτησε· «Τί ἔτι ὑστερῶ;» , ὁ Κύριος  θέλοντας  νά τόν ἀνεβάσει πνευματικά εἰς τό ὕψος τῆς πνευματικῆς τελειότητος  τοῦ λέγει: 
«Ἔτι ἕν σοι λείπει»,«ἕν σε ὑστερεῖ, εἰ θέλεις τέλειος εἶναι ὕπαγε καί πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καί διάδος πτωχοῖς, καί ἕξεις θησαυρόν ἐν οὐρανῷ, καί δεῦρο ἀκολούθει μοι, ἄρας τόν σταυρόν σου» (Ματθ. ιθ΄ 21. Μάρκ. ι΄ 21. Λουκ. ιη΄ 22).
Τοῦ ζητεῖ ὁ Κύριος ὁλοκληρωτική ἀφιέρωσι στό Θεό. Ὄχι ἁπλῶς νά  εἰσέλθῃ εἰς τήν ὄντως ζωήν, διά τῆς τηρήσεως τῶν ἐντολῶν, ἀλλά νά ἀνέβη ἄνω, εἰς τά ὕψη τῆς πνευματικῆς τελειότητος, νά γίνη μέτοχος τῆς ἀγαθότητος τοῦ Θεοῦ. Τοῦ θέτει ὅρον τό πνεῦμα τῆς αὐταπαρνησεως καί τῆς αὐτοθυσίας. Τόν καλεῖ, ὅπως  καλεῖ καί ὅλους ἐμᾶς, νά Τόν ἀκολουθήσουμε πιστά. Νά Τόν μιμηθοῦμε. Νά ἀκολουθήσουμε τά ματωμένα Χνάρια Του. Νά παύσουμε νά εἴμαστε δέσμιοι τῆς γῆς. Νά σπάσουμε τά δεσμά τῆς γῆς. Νά ἀπελευθερωθοῦμε.
Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι ὕπαγε πώλησον, πάντα ὅσα ἔχει πώλησον καί διάδος πτωχοῖς. Καί αὐτή προσταγή δέν σημαίνει, ὅπως κακῶς ἐνόμισαν μερικοί, ἀκόμη καί ἅγιοι, ἀποξένωσι ἀπό τόν πλοῦτο καί ἐγκατάληψι αὐτοῦ. Σημαίνει ἀκριβῶς τό ἀντίθετον. Δηλαδή :
σημαίνει τό Χρέος, πού ἔχουμε νά πολλαπλασιάσουμε τό δοθέν τάλαντον τοῦ πλούτου, σημαίνει καλή χρῆσι, καλλιέργεια, κόπο, ἱδρῶτα, πολλαπλασιασμό τοῦ δοθέντος ταλάντου καί καλή διαχείρησι ἐπ’ ἀγαθῷ τοῦ πλησίον. Μᾶς καλεῖ ὁ Κύριος νά εἴμαστε καλοί Οἰκονόμοι τῶν ἀγαθῶν, χωρίς νά διακρίνουμε τούς ἀνθρώπους σέ καλούς ἤ κακούς , σέ ἄξιους καί ἀνάξιους τῆς ἀγάπης μας, ἀλλά νά προσφέρουμε σέ ὅλους ἐκείνους πού ἔχουν ἀνάγκην καί σέ κάθε μετανοημένο ἄσωτο υἱό.

Νά τά σκορπίζουμε καί νά τά προσφέρουμε σέ κείνους πού ἔχουν ἀνάγκη. Ὁ μέγας Βασίλειος λέγει ὅτι «πλούτου τό μέν στάσιμο ἄχρηστον, τό δέ κινούμενον καί μεταβαῖνον κοινοφελές τε καί ἔγκαρπον».
Οἱ πόντιοι ἔχουν μία παροιμία καί λένε: «Ὅ, τι δῆς ( ὅ,τι δίνεις) καλόν ἴνεται. Ὅ,τι τρῶς  μόνωσης (μόνος σου) σκατόν ἴνεται».
Ὁ Προφήτης Δαβίδ λέγει: «ἐπί τό αὐτό πλούσιος καί πένης»(ψαλμ. 48, 3). Εἶναι μαζί ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, πλούσιοι καί πτωχοί.
Οἱ πλούσιοι θά σωθοῦν καί θά φθάσουν σέ ὕψη πνευματικῆς τελειώσεως, μέ τόν πολλαπλασιασμό τοῦ ταλάντου τοῦ πλούτου καί τήν προσφορά του στούς πτωχούς, μέ τήν καλή διαχείρησι, καί οἱ πτωχοί θά προκόψουν μέ τήν ὑπομονή τους. Ὁ Θεός τά πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησε.
Ὁ Μέγας Βασίλειος σοφώτατα σημειώνει ὅτι ὁ Θεός δέν εἶναι ἄδικος ὅταν μοιράζῃ ἄνισα τά τοῦ βίου: «Μή ἄδικος ὁ Θεός, ὁ ἀνίσως ἡμῖν διαιρῶν τά τοῦ βίου; Διά τί σύ μέν πλουτεῖς, ἐκεῖνος δέ πένεται; Ἤ πάντως, ἵνα σύ χρηστότητος καί πιστῆς οἰκονομίας μισθόν 
ὑποδέξῃ κἀκεῖνος τοῖς μεγάλοις ἄθλοις τῆς ὑπομονῆς τιμηθῇ;» (Εἰς τό· «καθελῶ μου τάς ἀποθήκας», ΒΕΠΕΣ  54,64,32-38).
Ὅταν ὁ νεανίσκος ἄκουσε τήν προτροπή τοῦ Κυρίου, πού τοῦ εἶπε «Πήγαινε ἀμέσως, χωρίς ἀργοπορίαν, πήγαινε τώρα χωρίς ἀναβολήν, «Οὐ γάρ οἶδας τί τέξεται ἡ ἐπιοῦσα» (Παροιμ.27,1):

«Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε καί πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καί διάδος πτωχοῖς...», «ἀπῆλθε λυπούμενος· ἦν γάρ ἔχων κτήματα πολλά» (Μάρκ. ι΄ 22. Ματθ. ιθ΄22). Ἦταν αἰχμάλωτος, «δέσμιος τῆς γῆς». Ὁ δεσμός του μέ τά ὑλικά ἀγαθά, μέ τά κτήματα, μέ τά χρήματα, ἦταν πολύ δυνατός. Δέν σκέφτηκε οὔτε γιά μια στιγμή, «τό βραχύ τῆς ζωῆς», οὔτε ὅτι «γυμνός ἐξῆλθε ἀπό τήν κοιλία τῆς μητρός  του, καί ὅτι γυμνός ἐπιστρέφει στή γῆ. Τόν κυριεύει τό πάθος τῆς πλεονεξίας καί ξεχνάει ὅ, τι ὅλα εἶναι τοῦ Θεοῦ. Ξεχνᾶ τήν τιμήν πού τοῦ ἔκανε ὁ Κύριος καί τόν διόρισε Οἰκονόμον τῶν ἀγαθῶν καί ὅτι ὀφείλει νά εἶναι καλός Οἰκονόμος, νά προσφέρῃ  τά ἀγαθά σ’ αὐτούς, πού τά ἔχουν ἀνάγκη. Εἷναι τόσο δεμένος μέ τά γήϊνα, πού φεύγει «λυπούμενος». Δέν μπορεῖ, δέν θέλει νά καταλάβῃ ὅτι ὁ Θεός τοῦ ἔδωσε τό τάλαντον τοῦ πλούτου καί τήν ἱκανότητα νά μπορεῖ νά τό πολλαπλασιάσῃ καί νά προσφέρῃ, ὡς τοῦ Θεοῦ ὐπηρέτης, στούς πτωχούς καί ἀνήμπορους, τά ἀγαθά. Ὁ Θεός μᾶς θέλει θεούς. Νά εἴμαστε ἀγαθοί καί μεταδοτικοί τοῦ ἀγαθοῦ. Ὁ Νεανίσκος δέν  ἐννοεῖ τήν ἀξίαν, πού τοῦ προσφέρει ὁ Χριστός. Ἰδιοποιεῖται τά ἀγαθά. Γίνεται πλεονέκτης, φιλοχρήματος. Γίνεται Καταχραστής, κλέπτης καί λῃστής.

Τόν καλεῖ ὁ Κύριος νά ἀνέβη ἄνω, νά ἀνέβη  τά σκαλοπάτια τῆς πνευματικῆς Κλίμακος. Τόν καλεῖ νά μιμηθῇ τήν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ. Δέν τόν ἐξαναγκάζει.

«Οὐ βιάζεται δέ τινα διά τό αὐτεξούσιον».

 Τόν καλεῖ κοντά Του. Τοῦ λέγει· Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι... Τό κακόν δέν εἶναι τά ἀργύρια, ἀλλά ἡ φιλαργυρία. Κακόν δέν εἶναι ὁ πλοῦτος, ἀλλά ἡ κακή χρῆσις, ἡ κακή διαχείρησις.  Συνεπῶς ἡ κακή  προαίρεσις, ἡ ὑποδούλωσις τοῦ ἀνθρώπου στό Βόρβορο τῆς Ὕλης, μέ τή θέλησί του, τόν ἀπομακρύνει ἀπό τό δρόμο τοῦ Θεοῦ, ἀπό τό δρόμο τῆς ὄντως ζωῆς καί ἀπέρχεται λυπούμενος, καί ὁδεύει κατά τοῦ κρημνοῦ τῆς πλεονεξίας, πού εἶναι εἰδωλολατρία, καί ἀποπνίγεται. Δέν μιμείται τόν Κύριο.

Ὁ «δέσμιος τῆς γῆς» στερεῖται τῆς χαρᾶς, πού χαίρουν οἱ δίκαιοι, οἱ καλοί Οἰκονόμοι, πού σκορπίζουν καί προσφέρουν τά ἀγαθά σέ κείνους, πού ἔχουν ἀνάγκη. Ὁ φιλόζωος καί φιλοχρήματος στερεῖται τῆς Χαρᾶς νά ἀκολουθεῖ τό Ἀρνίον, ὅπου ἄν ὑπάγῃ. Καί εἶναι γεγονός ὅτι ἐκεῖνος πού δέν ἀκολουθεῖ τό Ἀρνίον, πού ὁδηγεῖ τούς δικούς Του, ὅσους Τόν ἀκολουθοῦν, «εἰς ζωῆς πηγάς ὑδάτων», παραμένει, μέ τή θέλησί του, «ἐν γῇ ἐρήμῳ καί ἀβάτῳ καί ἀνύδρῳ», ἐμπεπηγμένος εἰς ἰλύν βυθοῦ, «ἐσθίων ἄρτον ὀδύνης», τήν ὥρα πού οἱ δίκαιοι χαίρονται τῶν θείων δωρεῶν, εἰσίν ἐν χειρί Θεοῦ, εἰσίν ἐν εἰρήνῃ. «Μακάριος ὁ συνιών ἐπί πτωχόν καί πένητα»(Ψαλμ. μ΄ 1).

Ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἀγαπᾶ ἐκείνους, πού Τόν μιμοῦνται  καί,  πιστά, Τόν ἀκολουθοῦν, καί τά ἀγαθά, πού τούς ἔδωσε ὁ Θεός, τά προσφέρουν, μέ ἀπλοχεριά καί μέ ἱλαρότητα,  σέ κείνους πού τά ἔχουν ἀνάγκη.

Ὁ νεανίσκος φάνηκε ἀνάξιος τῆς ἀγάπης, πού τοῦ ἔδειξεν ὁ Χριστός, καί ἀπῆλθε λυπούμενος.

Ἡ λαχτάρα τοῦ Χριστοῦ εἶναι νά ἀκολουθήσουμε τά ματωμένα Χνάρια Του καί νά περιπατοῦμε ἐν Ἀγάπῃ. Δέν πρέπει κανείς νά ξεχνᾶ ὅτι ὁ Κύριος προσέφερε τόν ἑαυτόν Του στό Θεό Πατέρα, γιά μᾶς εἰς ὀσμήν εὐωδίας. Δέν Πρέπει νά λησμονοῦμε ὅτι ὁ Κύριος ἐταύτισε τόν ἑαυτόν Του μέ τόν καθέναν ἀπό μᾶς. Καί μᾶς καλεῖ νά προσφέρουμε ἐμπράκτως τήν ἀγάπη μας ὁ ἕνας στόν ἄλλο. Νά εἴμαστε καλοί Διαχειριστές καί ὄχι Καταχραστές τῶν ἀγαθῶν, ὑλικῶν καί πνευματικῶν. Νά εἴμαστε καλοί Οἰκονόμοι. Μᾶς καλεῖ νά διαχειρισθοῦμε καλῶς τόν πλοῦτο, τήν τέχνη ἤ τήν ἐπιστήμην μας πρός ἀνακούφισιν τοῦ πλησίον καί ΤΟΝΙΣΕ : «Ἱλαρόν  δότην ἀγαπᾷ ὁ Θεός» καί «ἐφ’ ὅσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων ἐμοί ἐποιήσατε».