ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ΛΟΥΚΑ (Λουκ.ι΄25-37). 3ον

«Πλησίον μας εἶναι ὁ «Καλός Σαμαρείτης»

Ὁ ἱερεύς καί ὁ Λαυΐτης ἦλθαν κοντά στόν περιπεσόντα εἰς τούς Λῃστάς, ἐπλησίασαν τήν ἡμιθανῆ ἀνθρωπότητα, εἶδαν τήν ἀνάγκην, εἶδαν τήν ἐξαθλίωσιν εἰς τήν ὁποίαν εἶχε περιέλθει, ἀλλά, μολονότι γνώριζαν καλά τήν Ἐντολήν τῆς ἀγάπης, δέν θέλησαν νά βοηθήσουν ἤ κυριευμένοι ἀπό τό πάθος τῆς φιλαυτίας, δέν καταδέχθηκαν νά ἀντιμετωπίσουν τό πρόβλημα. Ὁ νόμος καί οἱ Προφῆτες εἶδον τάς πληγάς τῆς ἀνθρωπότητος καί τήν ἀθλιότητα, μακράν τοῦ Θεοῦ, ἀλλά οὔτε ἱερεύς οὔτε ὁ Λευΐτης, οἱ ἰσχυρότερες δυνάμεις τοῦ κόσμου, βοήθησαν.  Ἀντιπαρῆλθον, δέν μπόρεσαν νά  θεραπεύσουν καί νά ἀναστήσουν ἀπό τή φοβερή πτῶσι τήν ἡμιθανῆ ἀνθρωπότητα. Εἶχαν πετρώσει οἱ καρδιές. Δέν εἶχαν κατανοήσει τό βαθύτερο νόημα τῆς Ἐντολῆς τῆς Ἀγάπης στό Θεό καί τόν πλησίον. Ὁ Ἑωσφορισμός, ἡ ἔπαρσις, ὁ Ἐγωϊσμός,ἡ ἀλαζονία, τά βρωμερά πάθη, κυριαρχοῦσαν στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων καί αὐτῶν ἀκόμη τῶν ἐντεταλμένων νά διδάσκουν καί νά τηροῦν τήν Ἐντολή τῆς ἀγάπης. Μόνον ὁ Θεός θά μποροῦσε νά μᾶς σώσῃ. Μόνον ὁ  Χριστός. Σέ Αὐτόν εἶχε ἀφεθῆ ἡ ἴασις, ἡ θεραπεία, ἡ ἀνάστασις καί ἡ σωτηρία τῆς ἀνθρωπότητος. «Καί αὐτός προσδοκία ἐθνῶν».

Καί πραγματικά «οὔτε ἄγγελος, οὔτε ἄνθρωπος, ἀλλ’ αὐτός ὁ Κύριος ἔσωσεν ἡμᾶς».

Στήν Παραβολή τοῦ Καλοῦ Σαμαρείτου, Καλός Σαμαρείτης εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.

Μετά τή διέλευσι τοῦ ἱερέως καί τοῦ Λευῒτου, ἀπό τό δρόμο ἐκεῖνο τόν ἐπικίνδυνο, τό δρόμο τῆς ἀπομακρύνσεως ἀπό τό Θεό, στόν ὁποῖον ὁ δυστυχής ἐκεῖνος περιέπεσε στούς λῃστάς, οὔτε ὁ ἱερεύς οὔτε ὁ Λευῒτης τόν βοήθησαν. Ὅμως πέρασε ἀπό ἐκεῖ Ἕνας Σαμαρείτης.

«Σαμαρείτης δέ τις ὁδεύων ἦλθε κατ’ αὐτόν, καί ἰδών αὐτόν (τόν δυστυχῆ, τόν περιπεσόντα εἰς τους λῃστάς) ἐσπλαγχνίσθη, καί προσελθών κατέδησε τά τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλεον καί οἶνον, ἐπιβιβάσας δέ αὐτόν ἐπί τό ἴδιον κτῆνος ἤγαγεν αὐτόν εἰς πανδοχεῖον καί ἐπεμελήθη αὐτοῦ·  καί ἐπί τήν αὔριον ἐξελθών, ἐκβαλών δύο δηνάρια ἔδωκε τῷ πανδοχεῖ καί εἶπεν αὐτῷ· ἐπιμελήθητι αὐτοῦ, καί ὅ,τι ἄν προσδαπανήσῃς, ἐγώ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι. Τίς οὖν τούτων τῶν τριῶν πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τούς λῃστάς; Ὁ δέ εἶπεν· ὁ ποιήσας τό ἔλεος μετ’ αὐτοῦ. Εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Πορεύου καί σύ ποίει ὁμοίως».

Ἐμεῖς δέν κατανοήσαμε τήν τιμήν καί γίναμε ὅμοιοι μέ τά ἄλογα κτήνη κατά τή σκέψιν. Ἀπομακρυνθήκαμε τό τήν Πηγήν τοῦ ζῶντος Ὑδατος, ἀπό τόν  Ἕνα καί μόνον ἀληθινόν . Μέ τή θέλησί μας, κατεβήκαμε ἀπό τήν ἄνω Ἱερουσαλήμ στήν Ἱεριχώ. Πέσαμε ἀπό τά οὐράνια ὕψη τοῦ Παραδείσου τῆς Ἐδέμ, εἰς τά τάρταρα τοῦ ᾏδου καί ἡμιθανεῖς δέν μπορούσαμε νά πλησιάσουμε τόν Ὕψιστον. Κατάκοιτοι στή Χώρα καί τή σκιά τοῦ θανάτου, «ἐμπεπηγμένοι εἰς ἰλύν βυθοῦ», δέν μπορούσαμε νά σηκώσουμε κεφάλι καί νά ἀτενίσουμε τό Χαμένο Παράδεισο, τήν κοινωνία μας μέ τόν Θεόν. Δέν μπορούσαμε νά πλησιάσουμε τόν Κύριο.

Ὁ Εὔσλπαγχνος, ὅμως καί Ἐλεήμων Θεός, πού «θέλει πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» (Α΄Τιμόθ. β΄ 4),  ἐξέκυψεν  ἐξ ὕψους ἁγίου αὐτοῦ, Κύριος ἐξ οὐρανοῦ  ἐπί τήν γῆν ἐπέβλεψε» (Ψαλμ.101, 20) καί, Θεός ὤν «ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ ἀνελήφθη ἐν δόξῃ» ( Α΄Τιμόθ. γ΄ 16).  Ἐπειδή δέν μπορούσαμε ἐμεῖς νά τόν πλησιάσουμε,  μᾶς πλησιάζει Ἐκεῖνος. Αὐτός καί μόνον Αὐτός πρῶτος μᾶς ἀγάπησε, Αὐτός καί μόνον Αὐτός εἶναι ὁ Πρῶτος καί ὁ Μόνον ΠΛΗΣΙΟΝ μας. Αὐτός ὁ Καλός Σαμαρείτης. Ἔρχεται μέ τρυφερότητα καί στοργή, ἀθόρυβα, καί πλησιάζει τήν τρεμοσβύνουσαν λυχνίαν καί ρίχνει λάδι,  καί τῆς δίνει ζωή,ὅπως ἀναφέρει ὁ Προφήτης Ἡσαῒας.

Αὐτός πλησιάζει τόν σειόμενον ὑπό του ἀνέμου κάλαμον, τό τσακισμένο καλάμι καί τό περιδένει καί τοῦ δίνει ζωή. Αὐτός, ὡς Καλός Σαμαρείτης, πλησιάζει τόν περιπεσόντα εἰς τούς λῃστάς μισοπεθαμένον, γεμᾶτον πληγές ἄνθρωπον, τήν ἡμιθανῆ ἀνθρωπότητα, γονατίζει καί καθαρίζει τίς  πληγές του, πλένει τά τραύματά του μέ κρασί, καί τά ἀλείφει μέ λάδι καί τά δένει, προσφέρει δηλαδή τίς πρῶτες βοήθειες, τόν ἀνεβάζει εἰς τό δικό του ζῶον καί τόν φέρνει εἰς τό πανδοχεῖον καί τόν περιποιεῖται.

Καί πραγματικά ὁ Χριστός ἔγινε ταπεινός ἄνθρωπος, ἀπό ἄπειρη ἀγάπη, γιά τά πλάσματά Του, ἔγινε ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ Σταυροῦ. «Ἐσταυρώθη δι’ ἡμᾶς καί ἑκών ἐτάφη καί Ἀνέστη ἐκ νεκρῶν τοῦ σῶσαι τά σύμπαντα. Αὐτόν προσκυνήσωμεν», λέγει ἱ ἱερός ὑμνῳδός.

«Αὐτός, πού πρῶτος μᾶς ἀγάπησε, μᾶς ἔλουσε καί μᾶς ἐκαθάρισε ἀπό τίς ἁμαρτίες μας, μέ τό πανάγιον αἷμα Του, καί μᾶς ἔκανε βασιλεῖς καί ἱερεῖς διά τόν Θεόν καί Πατέρα Του. Σ’ Αὐτόν ἀνήκει ἡ δόξα καί τό κράτος εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (Ἀποκ. α΄ 5β-6).

Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέγει ὅτι «ἐπειδή ἐμεῖς δέν μπορούσαμε νά ἀνεβοῦμε ἄνω, κατέβη ἐκεῖνος κάτω. Ἐπειδή ἐμεῖς», ἀξαχρειωμένοι ἀπό τίς ἁμαρτίες, «δέν μπορούσαμε νά γίνουμε Θεοί, ἔγινε Ἐκεῖνος  ἄνθρωπος». Ὁ Καλός Σαμαρείτης. Ὁ μόνος πλησίον μας. Ἔρχεται καί οἱ δικοί Του δέν Τόν δέχονται. Τόν ἀρνοῦνται. Προσκυνοῦν τόν  Καίσαρα, τό Σατανᾶ, τό Χρῆμα. Δέν δέχονται τόν ἀληθινόν Μεσσίαν. Τόν βγάζουν ἐξω ἀπό τήν καρδιά τους, ἐξω ἀπό τήν Πόλι, στό Γολγοθᾶ καί Τόν σταυρώνουν. Καί Ἐκεῖνος, ὁ Ἀνεξίκακος, προσεύχεται γιά τούς Σταυρωτές Του. Προσεύχεται καί γιά τούς Λῃστές, «μέ τό λευκό κολλάρο». Τόν Σταυρώνουμε καί προσεύχεται, γιά μᾶς. Ἔρχεται κοντά μας καί σπογγίζει τά δάκρυά μας καί ἁπαλύνει τόν πόνο μας, περιδένει καί θεραπεύει τά τραύματά μας, μᾶς δίνει ζωή. Μᾶς ὁδηγεῖ εἰς τό Πανδοχεῖον, δηλαδή, στήν Ἐκκλησία Του, καί μᾶς περιποιεῖται, μᾶς τρέφει, μέ τό Σῶμα Του καί μᾶς ποτίζει, μέ τό Αἷμα Του. Μᾶς ποτίζει καί μᾶς τρέφει μέ τό ὕδωρ τό ζῶν, μέ τό ζωοποιό Του λόγο. Μᾶς χορηγεῖ «τό φάρμακον τῆς ἀθανασίας, τό ἀντίδοτον τοῦ μή ἀποθανεῖν», τή Θεία Κοινωνία.

Καί πρίν ἀναχωρήσει μᾶς ἐμπιστεύεται εἰς τόν Πανδοχέα, εἰς τόν Ἱερόν Κλῆρον. Καί τοῦ προσφέρει δύο δηνάρια. Αὐτά συμβολίζουν τήν Παλαιά καί τήν Καινήν Διαθήκην. Καί τόν διαβεβαιώνει ὅτι θά ἐπανέλθῃ, γιά νά ἀποδώσῃ στόν καθένα ἀνάλογα μέ τά ἔργα Του (Ρωμ. β΄ 6).

Θά ἔλθῃ καί θά ἔχῃ μαζί Του καί τόν μισθόν: «Καί ὅ,τι  ἄν προσδαπανήσῃς, ἐγώ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι». «Ἰδού ἔρχομαι ταχύ, καί ὀ μισθός μου μετ’ ἐμοῦ, ἀποδοῦναι ἑκάστῳ ὡς τό ἔργον ἔσται αὐτοῦ. Ἐγώ τό Α καί τό Ω, ὁ πρῶτος καί ὁ ἔσχατος, ἀρχή καί τέλος (Ἀποκ. κβ΄ 12-13).

Οἱ Ἰουδαῖοι, περιφρονητικά, ἀποκαλοῦσαν Σαμαρείτην, τόν ἀληθινόν Μεσσίαν, Τόν Σωτήρα, τόν Λυτρωτήν, τόν Εὐεργέτην , τόν Ἐλευθερωτήν.

Αὐτός ὅμως, Ἐλεήμων καί Φιλάνθρωπος κατέβηκε μέχρι τόν ᾏδην, γιά νά ἐλευθερώσῃ καί τούς ἐν ᾏδη. Ὁ Καλός Σαμαρείτης, ἐνσαρκώνει τήν τέλεια ἀγάπη στό Θεό καί στόν πλησίον. Γίνεται ὁ πλησίον. Καί ἐρωτᾶ τόν ἀλαζόνα καί ὑποκριτή νομοδιδάσκαλον διά τῆς παραβολῆς:

«Τίς οὖν τούτων τῶν τριῶν πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι εἰς τούς λῃστάς;» Καί ὁ Ὑποκριτής καί Φαρισαῖος νομικός ἀποκρίθηκε καί εἶπε: Πλησίον εἶναι «ὁ ποιήσας τό ἔλεος μετ’αὐτοῦ».

Τότε εἶπεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· «Πορεύου καί σύ ποίει ὁμοίως», «Τοῦτο ποίει καί ζήσῃ».

Μέ τήν πρότασι «Πορεύου καί σύ ποίει ὁμοίως», ὁ Κύριός μας διαγράφει τήν καθ’ ὑπερβολήν ὁδόν τῆς τελείας ἀγάπης στό Θεό καί τήν ἀπόδειξιν τῆς ἀγάπης μας στό Θεό, τήν ἀγάπην πρός τόν πλησίον, τήν ἀγάπην στόν κάθε συνάνθρωπόν μας, πού ἔχει τήν ἀνάγκη μας. Ὁ Καλός Σαμαρείτης ταυτίζει τόν ἑαυτόν Του, μέ τόν κάθε ἄνθρωπο, πού ἔχει ἀνάγκη. Δέν ξεχωρίζει τους ἀνθρώπους σέ φίλους καί ἐχθρούς. Ὅπως Ἐκεῖνος βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους καί στέλνει τόν ἥλιον ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς, ἔτσι κι’ ἐμεῖς. «Γίνεσθε οὖν», λέγει, «οἰκτίρμονες, καθώς καί ὁ Πατήρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί» (Λουκ. στ΄ 36). Γίνεται ὁ ἴδιος «ἡ Ὁδός καί ἡ Ἀλήθεια καί ἠ Ζωή». Χαράζει τά Ἴχνη μέ τό Αἷμά Του, γιά νά τά ἀκολουθήσουμε. Δέν ντράπηκε νά μᾶς ἀποκαλεῖ ἀδελφούς Του. Ταύτησε τόν ἑαυτόν Του μέ μᾶς τούς τρισαθλίους καί εἶπε νά Τόν μιμηθοῦμε. Νά ἀκολουθήσουμε τά Χνάρια Του. Νά ἀγαπήσουμε τόν πρῶτον πλησίον μας, τόν Χριστόν, ὡς σεαυτόν. Καί νά ἀποδείξουμε τήν τελείαν ἀγάπη μας πρός Αὐτόν, μέ τήν ἀγάπη μας στόν κάθε ἄνθρωπο, πού ἔχει τήν ἀνάγκη μας. Τότε καί μόνον τότε θά κληρονομήσουμε τήν αἰώνιον ζωήν. Τότε θά μᾶς καλέσῃ  κοντά Του καί θά μᾶς πῇ: «Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου, κληρονομήσατε τήν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπό καταβολῆς κόσμου» (Ματθ. κε΄34). Τότε θά μᾶς τονίσῃ ὅτι μᾶς καθιστᾶ ἀξίους τῆς Βασιλείας Του διότι ζήσαμε προσφέροντας ἔλεος σέ κείνους, πού εἶχαν ἀνάγκη. Τότε θά μᾶς πῇ:

«Ἐπείνασα καί ἐδώκατέ μοι φαγεῖν... Καί ἐφ’ ὅσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε». Παρακαλῶ νά μελετήσετε τήν περικοπήν τῆς Κρίσεως (Ματθ. κε΄ 31-46). Ὅπως ὁ Χριστός ἔζησε ὡς τύπος καί ὑπογραμμός σέ ὅλους μας, ἔτσι κι’ ἐμεῖς ὀφείλουμε να ζοῦμε εὐεργετοῦντες καί θεραπεύοντες πᾶσαν νόσον καί πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ. Αὐτό σημαίνει πορεύου καί σύ ποίει ὁμοίως. Ἕτσι θά κληρονομήσουμε τήν αἰώνιον ζωήν καί θά ἀξιωθοῦμε νά δοξολογοῦμε καί νά

ὑμνοῦμεν τόν Κύριον τῆς δόξης, ἀκαταπαύστως, εἰς πάντας τούς αἰῶνας. Ἀμήν.