«ΤΟ ΣΤΑΔΙΟΝ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΗΝΕῼΚΤΑΙ»

 

«ΤΟ ΣΤΑΔΙΟΝ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΗΝΕῼΚΤΑΙ»

 

«ΟΙ ΒΟΥΛΟΜΕΝΟΙ ΑΘΛΗΣΑΙ ΕΙΣΕΛΘΕΤΕ»

 Οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἐπειδή γνωρίζουν καλά «τό εὐόλισθον, τό ὀλισθηρόν τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως», καθιέρωσαν τάς Ἑορτάς, γιά νά βοηθήσουν τούς πιστούς εἰς τόν πνευματικό τους ἀγῶνα, νά φθάσουν ἀπό τό· «κατ’εἰκόνα», εἰς τό· «καθ’ ὁμοίωσιν». Κάθε ἄνθρωπος, σάν κληρονομιά, ἐξ αἰτίας τῆς πτώσεως, τῆς Παρακοῆς τῶν Πρωτοπλάστων, φέρει ἔμφυτον τήν ὁρμήν πρός τό Κακόν, πρός τήν ἁμαρτίαν (Concupiscentia). Γιά νά νικήσῃ  τή ῥοπήν προς το Κακόν, χρειάζεται πολύ Προσοχή, ἀδιάλειπτη Προσευχή, νῆψι κα ἐγρήγορσι. Χρειάζεται δηλαδή συνεχῆ, ἐπίπονο και ἐπίμονο πνευματικό ἀγῶνα, ἄσκησι, «γυμνασίαν προς εὐσέβειαν».

Κατά τάς Ἑορτάς ἡ Ἐκκλησία μας, μέ Ψαλμούς καί ὕμνους καί ᾠδάς πνευματικάς, καί συνεχῆ διδασκαλία τῶν Γραφῶν, ΔΙΔΑΣΚΕΙ τούς πιστούς  καί τούς ὁδηγεῖ, πρός μίμησιν τῆς ζωῆς τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῶν ἁγίων Του.

Ἰδιαιτέρως δέ καθιερώνει τήν κατανυκτικήν περίοδο τοῦ Τριῳδίου, ὡς περίοδον ἐντονοτέρου πνευματικοῦ ἀγῶνος, περισσότερον ἐντατικῆς ἀσκήσεως, ἐντονοτέρας γυμνασίας πρός εὐσέβειαν καί τονίζει ὅτι «ἡ σωματική γυμνασία πρός ὀλίγον ἐστίν ὠφέλιμος (διότι ἀποβλέπει μόνον εἰς τό σῶμα, πού εἶναι φθαρτόν), ἡ δέ εὐσέβεια πρός πάντα ὠφέλιμός ἐστιν, ἐπαγγελίαν ἔχουσα ζωῆς τῆς νῦν καί τῆς μελλούσης. Πιστός ὁ λόγος καί πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος»( Α΄Τιμόθ. δ΄ 7-9).

Τό Τριῴδιον, εἶναι τό  γνωστόν λειτουργικό βιβλίον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, πού περιέχει τήν ὑμνολογίαν καί τήν τάξιν τῶν ἱερῶν Ἀκολουθιῶν τῆς περιόδου πρό τοῦ Πάσχα, πού ἀρχίζει ἀπό τήν Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου καί τελειώνει το Μεγάλο Σάββατον. Ἡ Περίοδος αὐτή ὀνομάζεται καί κατανυκτική Περίοδος τοῦ Τριῳδίου, διότι, μέ  τούς κατανυκτικούς ὕμνους καί τά ἁγιογραφικά ἀναγνώσματα, διεγείρει τήν ψυχήν, μᾶς ξυπνᾶ ἀπό τόν ὕπνον τῆς ραθυμίας καί ἀμελείας προκαλεῖ τό ἐνδιαφέρον, πρός τήν πνευματική ζωή, μᾶς ἀποτρέπει ἀπό τό Κακό καί τήν ἁμαρτίαν, μᾶς καταρτίζει καί μᾶς στερεώνει εἰς τήν ἁγίαν ζωήν. Καλλιεργεῖ  εἰς την ψυχήν μας τήν μετάνοιαν, τήν ταπείνωσιν, τήν ἀρετήν καί τήν λαχτάρα, γιά τό εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.  Μᾶς διδάσκει ἡ Ἐκκλησία μας  τό πῶς μποροῦμε νά ἀκολουθήσουμε τά Ἴχνη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἁγίων Του, νά παρακολουθήσουμε τά ἑκούσια, καί Φρικτά Του Πάθη καί νά ἀξιωθοῦμε νά ἑορτάσουμε καί τήν Ἁγίαν Του ΑΝΑΣΤΑΣΙΝ.

Ὁ Κύριος μᾶς ἐφοδιάζει, μέ τόν Χρυσοῦν Κανόνα τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς Ἀσκητικῆς, ἡ τήρησις τοῦ ὁποίου, πράγματι, μᾶς ὁδηγεῖ εἰς τόν ἀνηφορικόν δρόμον τῆς Ζωῆς ἀπό γῆς πρός Οὐρανόν. Ὁ Χρυσοῦς Κανών λέγει:

«Πάντα ὅσα ἄν θέλητε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, οὕτω και ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς. Οὗτος γάρ ἐστιν ὁ νόμος καί οἱ προφῆται»(Ματθ. ζ΄12). Μέ ἄλλα λόγια, μᾶς ὑποδεικνύει ὁ Κύριος, νά τηροῦμε στή ζωή μας την Ἐντολήν τῆς τελείας Ἀγάπης πρός  τόν Θεόν καί πρός  τόν Πλησίον. Ἡ ἁγάπη μας προς τον Πλησίον εἶναι ἀπόδειξις τῆς ἀγάπης πρός τόν Θεόν. Ἡ Τήρησις τοῦ Χρυσοῦ Κανόνος  ἀπαιτεῖ συνεχῆ, ἐπίπονο ἀγῶνα, ἄσκησι, γυμνασίαν πρός εὐσέβειαν. Και σ’ αὐτόν τόν ἀγῶνα, μᾶς ὁδηγοῦν οἱ Πατέρες, καθ’ ὅλην τήν περίοδον τοῦ Κατανυκτικοῦ Τριῳδίου, καί μέ τούς ὕμνους καί τά ἀναγνώσματα, μᾶς βοηθοῦν, μεταξύ τῶν δύο ὁδῶν, νά διαλέξουμε τήν Ὁδόν τῆς Ζωῆς, νά τηρήσουμε τήν Ὑπόδειξι τοῦ Κυρίου, πού λέγει: «Εἰσέλθετε διά τῆς στενῆς πύλης· ὅτι πλατεῖα ἡ πύλη καί εὐρύχωρος ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ἀπώλειαν. Καί πολλοί  εἰσιν οἱ εἰσερχόμενοι δι’ αὐτῆς. Τί στενή ἡ πύλη καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἰς τήν ζωήν, καί ὀλίγοι εἰσίν  οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν!» (Ματθ. ζ΄13-14). Ἀλλά εἶναι γεγονός ὅτι εἶναι ἀνάγκη ὁ ἄνθρωπος «ἐμμένειν τῇ πίστει», διότι «διά πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν  εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ»(Πράξ. ιδ΄22). Αὐτό σημαίνει ὅτι διά νά εἰσέλθῃ ὁ ἄνθρωπος εἰς την Ζωήν, εἰς τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, ὀφείλει νά γυμνάζῃ, συνεχῶς, τόν ἑαυτόν του εἰς εὐσέβειαν. Ὀφείλει,  συνεπῶς, νά εἰσέλθῃ εἰς τό  Στάδιον τῶν ἀρετῶν. Καί ἡ Ἐκκλησία πάντοτε, ἰδιαιτέρως δε,  κατά τήν περίοδον τοῦ κατανυκτικοῦ Τριῳδίου,  καλεῖ ὅλους ἐκείνους, πού θέλουν νά γυμνασθοῦν εἰς εὐσέβειαν νά εἰσέλθουν εἰς το Στάδιον τῶν ἀρετῶν. 

Εἶναι, πράγματι, θαυμάσιον τό Τροπάριον, μέ τό ὁποῖον μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία εἰς ἀνάνηψιν, νῆψιν και ἐγρήγορσι καί μᾶς εἰσάγει  εἰς τήν εὐάρεστον εἰς τόν Θεόν νηστείαν, ἥτις ἐκτέμνει ἀπό καρδίας πᾶσαν κακίαν καί τό ὁποῖον λέγει:

«Το στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέῳκται· οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι εἰσέλθετε, ἀναζωσάμενοι τὀν καλόν τῆς νηστείας ἀγῶνα· οἱ γάρ νομίμως ἀθλοῦντες δικαίως στεφανοῦνται· καί ἀναλαβόντες τήν πανοπλίαν τοῦ Σταυροῦ, τῷ ἐχθρῷ ἀντιμαχησόμεθα, ὡς τεῖχος ἄρρηκτον κατέχοντες την πίστιν καί ὡς θώρακα τήν Προσευχήν καί περικεφαλαίαν τήν ἐλεημοσύνην· ἀντί μαχαίρας την νηστείαν, ἥτις ἐκτέμνει ἀπό καρδίας πᾶσαν κακίαν. Ὁ ποιῶν ταῦτα τόν ἀληθινόν κομίζεται στέφανον παρά τοῦ παμβασιλέως Χριστοῦ ἐν τῇ ἡμέρᾳ  τῆς Κρίσεως».

Ἡ περίοδος τοῦ κατανυκτικοῦ Τριῳδίου εἶναι, τρόπον τινα, τό  στάδιον εἰς το ὁποῖον γίνεται ἡ γυμνασία πρός εὐσέβειαν, το στάδιον ὅπου γίνεται ἡ ἄθλησις τῶν ἀρετῶν. Τό στάδιον ἀνοίγει τίς Πύλες του σέ ὅλους τούς Πιστούς. Δέν ἐξαναγκάζει, ἀλλά καλεῖ ἐκείνους πού, θέλουν νά ἀθλήσουν, νά ἀγωνισθοῦν, νά εἰσέλθουν εἰς τό στάδιον καί  νά  ἀγωνισθοῦν νομίμως. Δεδομένου ὄντος ὅτι «ἐάν τις ἀθλῇ τις οὐ στεφανοῦται, ἐάν μή νομίμως ἀθλήσῃ» (Β΄ Τιμ. β΄5).

Το στάδιον τῶν ἀρετῶν, ἡ κατανυκτική περίοδος του Τριῳδίου, ἀνοίγει  τήν Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου, και κάθε πιστός προετοιμάζεται, γιά τόν καλόν τῆς Νηστείας ἀγῶνα. Σημειώνω ἐδῶ  ὅτι ἡ Νηστεία, κατά την ὀρθόδοξον διδασκαλία, δέν εἶναι μόνον ἡ ἀποχή ἀπό ὡρισμένες τροφές, ἀλλά ἡ ἀποχή ἀπό τό Κακόν καί την ἁμαρτίαν. Νηστεία εἶναι ἡ Μίμησις τῆς Ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, ἡ τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσις καί συνοδεύεται πάντοτε ἀπό  τήν Ἐλεημοσύνην. Ὁ πιστός πού ἀρχίζει τόν  καλόν τῆς νηστείας ἀγῶνα, γυμνάζει τον ἑαυτόν του εἰς την Προσοχή, εἰς την ἀδιάλειπτη πραγματική Προσευχή, εἰς τήν νηφαλιότητα καί τήν ἐγρήγορσιν, ὥστε νά παραμένῃ, ἀνά πᾶσαν στιγμήν, ἄγρυπνος καί προσεκτικός, νά προσέχῃ τίς θυρίδες δι’ ὧν εἰσέρχεται εἰς τήν ψυχήν μας ὁ θάνατος καί νά  ἀποκρούῃ τίς ἐπιθέσεις τοῦ ἐχθροῦ. Προσέχει καί προσεύχεται νά μή εἰσέρχεται εἰς πειρασμόν.

Ὁ Πιστός ἐνδύεται τήν Πανοπλίαν τοῦ Σταυροῦ καί νομίμως ἀθλεῖται εἰς τήν ὁρθόδοξον «Πίστιν, τήν δι’ ἀγάπης ἐνεργουμένην». Στόν ἀγῶνα του κατά τῆς ἁμαρτίας, ἔχει ὡς ἄρρηκτον, ἀδιάσπαστον, ἀπρόσβλητον τεῖχος τήν Πίστιν, ὡς θώρακα τήν πραγματική Προσευχήν και σάν Περικεφαλαίαν τήν Ἐλεημοσύνην, τήν ἔμπρακτη ἀγάπην προς τούς πάσχοντας  συνανθρώπους. Καί ἀντί μαχαίρας  ἔχῃ κάθε ἀγωνιζόμενος, τήν ὀρθόδοξον νηστείαν, πού ξεριζώνει μέσα ἀπό τήν ψυχή μας κάθε εἴδους Κακίαν.  Ὅποιος τά κάνῃ αὐτά, δηλ. ὅποιος ὁπλίζεται μέ τήν Πανοπλία τοῦ Σταυροῦ καί ἀγωνίζεται νομίμως, αὐτός θά λάβῃ, κατά  την Μεγάλη Ἡμέρα τῆς Κρίσεως, τό ἀληθινό, ἀμαράντινο στεφάνι, ἀπό τόν Βασιλέα τῶν Ὅλων, ἀπό τόν Κύριόν μας τον Ἰησοῦν Χριστόν.

ΕΙΘΕ Ο Κύριος νά ἀξιώσῃ καί ὅλους ἐμᾶς τούς ἁμαρτωλούς νά εἰσέλθωμεν εἰς τό Στάδιον τῶν ἀρετῶν καί νά ἀναλάβωμεν τόν τῆς νηστείας ἀγῶνα. Εἶναι δέ πλέον ἤ βέβαιον ὅτι ἀναλαβόντες τήν Πανοπλίαν τοῦ Σταυροῦ καί «δι’ ὑπομονῆς τρέχοντες τόν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα, ἀφορῶντες εἰς τόν τῆς Πίστεως ἀρχηγόν καί τελειωτήν Ἰησοῦν»(Ἑβρ.ιβ΄1-2), θά λάβωμεν τό ἀληθινό, ἀμάραντο στεφάνι παρά τοῦ Παμβασιλέως Χριστοῦ, δοξάζοντες αὐτόν εἰς πάντας τούς αἰῶνας, Διότι εἰς Αὐτόν, τόν Κύριον τῆς Δόξης, τόν Ἰησοῦν Χριστόν, σύν τῷ Πατρί καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι ΑΝΗΚΕΙ ἠ Βασιλεία καί ἡ τιμή, ἡ δόξα καί τό κράτος εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. ΑΜΗΝ.