ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΕΤΗ, Η ΜΑΚΑΡΙΣΤΗ ΠΤΩΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

                                               Η ΒΑΘΕΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΙΣ

ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΩΛΟΤΗΤΟΣ ΜΑΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ.

«Μή προσευξώμεθα φαρισαϊκῶς, ἀδελφοί·  ὁ γάρ ὑψῶν ἑαυτόν ταπεινωθήσεται· ταπεινωθῶμεν ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, τελωνικῶς διά νηστείας κράζοντες· Ἱλάσθητι ἡμῖν, ὁ Θεός, τοῖς ἁμαρτωλοῖς» ( Ἰδιόμελον Τροπάριον τοῦ Ἑσπερινοῦ).

Εἶναι ὡραία ἡ πνευματική ζωή. Ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπον ψηλά, ἀπό τήν ἀνθρωπίνην, εἰς τήν Θείαν διάστασιν. Τόν φέρει ἀπό τό Υλικόν, εἰς τό Πνευματικόν Σύμπαν, εἰς τόν κόσμον τοῦ  Ὡραίου, τοῦ Μεγάλου καί τοῦ Ἀληθινοῦ, διά τῆς ἐργασίας τῶν Ἐντολῶν, διά τῆς γυμνασίας πρός εὐσέβειαν.

Καθημερινά, οἱ πιστοί ὀφείλουν νά ἀγωνίζονται εἰς τό Στάδιον τῶν ἀρετῶν. Ἰδιαιτέρως δέ κατά τήν κατανικτική περίοδον τοῦ Τριῳδίου, καλοῦνται, ἄν θέλουν, νά εἰσέρχονται εἰς τό στάδιον τῶν ἀρετῶν καί νά ἀθλοῦνται νομίμως, ὥστε νά λαμβάνουν, ὅπως ἔχουμε πῆ, καί τό ἀμαράντινο στεφάνι ἀπό τόν Παμβασιλέα Χριστόν, ὁ Ὁποῖος ἔρχεται καί ἀποδίδει στόν καθένα κατά τά ἔργα αὐτοῦ. Ἡ Περίοδος τοῦ Τριῳδίου ἀρχίζει τόν καλόν ἀγῶνα τῆς νηστείας ἀπό τήν Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου. Καθιερώνει δέ ὡς ἀρχικήν, βασικήν ἀρετήν τῆς Ὀρθοδόξου πνευματικῆς ζωῆς καί Ἀσκήσεως τήν μακαριστήν πτωχείαν τοῦ πνεύματος, τήν ἄκραν Ταπείνωσιν. Καί ὁ Κύριος εἰς τήν ἐπί τοῦ Ὄρους Ὁμιλίαν, μακαρίζει πρῶτον τούς πτωχούς τῷ πνεύματι και λέγει:

«Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. ε΄3).  Δέν μακαρίζει τούς χαζούς, ἀλλά τούς σοφούς καί συνετούς, αὐτούς πού ἔχουν βαθειά συναίσθησις τῆς ἁμαρτωλότητός τους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, τούς ταπεινόφρονες, εἶναι πανευτυχεῖς, διότι, σέ αὐτούς ἀνήκει, δική τους εἶναι, ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Εἰς τούς ταπεινούς ἀναπαύεται ὁ Θεός. Λέγει:  « Ποῖος τόπος τῆς καταπαύσεώς μου;… καί ἐπί τίνα ἐπιβλέψω, ἀλλ’ ἤ  ἐπί τόν ταπεινόν καί ἡσύχιον καί τρέμοντα  τούς λόγους μου;» (Ἡσ. 66,1-2). Ὁ «Κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δέ δίδωσιν χάριν» (Παροιμ. 3,34). Ὁ Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος τονίζει ὅτι «ὁ Θεός ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δέ δίδωσι χάριν…», καί συνιστᾶ: «Ταπεινώθητε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καί ὑψώσει ὑμᾶς»       ( Ἰακ. δ΄ 6, 10). Καί ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἐπαναλαμβάνει, καί συνιστᾶ σέ ὅλους τή βασική ἀρετή τῆς ταπεινοφροσύνης καί λέγει « πάντες δέ  ἀλλήλοις ὑποτασσόμενοι τήν ταπεινοφροσύνην ἐγκοβώσασθε·  ὅτι ὁ Θεός  ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δέ δίδωσι χάριν».  Καί λέγει: «Ταπεινώθητε οὖν  ὑπό τήν κραταιάν χεῖρα τοῦ Θεοῦ, ἵνα ἡμᾶς ὑψώσῃ ἐν καιρῷ» (Α΄Πέτρ.ε΄5-6). Εἶναι δε σέ ὅλους, ἐκ τῶν πραγμάτων, γνωστόν ὅτι «Πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτόν ταπεινωθήσεται καί ὁ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται» (Λουκ. ιδ΄ 11).  Ὁ Κύριος εἰς τήν παραβολήν τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου διακηρύσσει ὅτι ὁ ταπεινός καί συντετριμμένος τήν καρδίαν Τελώνης, διά τῆς συναισθήσεως τῆς ἁμαρτωλότητός του ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ὡς ταπεινός, δικαιώθηκε, ἐνῶ ὑποκριτής καί ὐπερήφανος Φαρισαῖος δέν ἔγινε δεκτός, δέν δικαιώθηκε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.  Ὁ Τελώνης, μέ βαθειά συναίσθησι τῆς ἁμαρτωλότητός του, ἔλεγε: «Ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ». Κύριέ μου, εἶμαι ἁμαρτωλός. Θεέ μου συγχώρησέ με! Παρουσιάσθηκε μπροστά στό Θεό, μέ τό ἀληθινόν του Πρόσωπον.  Ἐνῷ ὁ Φαρισαῖος τόλμησε νά παρουσιασθῇ μπροστά στό  Θεό  μέ πλαστό,  μέ  ψεύτικο  προσώπον, μέ τό  προσωπεῖον τοῦ Ἁγίου. Ἔλεγε στό Θεό ὅτι αὐτός εἶναι ἅγιος, ἐνῷ  ὅλοι οἱ ἄλλοι εἶναι παρακατιανοί καί τιποτένιοι, ὅλοι ἁμαρτωλοί, σάν ἐκεῖνον ἐκεῖ κάτω τόν Τελώνη. Δέν εἶχε συναίσθησι τῆς οὐτιδανότητός του. Ἦταν ἄκρως Ἐγωϊστής καί ὑπερήφανος. Δέν εἶχε ἔλεος γιά κανέναν. Ἡ προσευχή του ἦταν κατηγορητήριον τῶν ἄλλων. Ὁ Δικαιοκρίτης Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, βδελύσεται τόν Ὑποκριτήν καί ὑπερήφανον Φαρισαῖον και  δέχεται τήν Προσευχή τοῦ ταπεινοῦ: «Λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος (ὁ Τελώνης), δεδικαιωμένος εἰς τόν οἶκον αὐτοῦ ἤ γάρ ἐκεῖνος (δηλ. ὁ Φαρισαῖος δεν δικαιώθηκε). «Ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτόν ταπεινωθήσεται, ὁ δέ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται»( Λουκ. ιη΄14).

ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙΡΟΣ νά πετάξουμε τά προσωπεῖα, νά φανερώσουμε στόν Καρδιογνώστη καί στους  συνανθρώπους μας τό  ἀληθινό μας πρόσωπο καί «νά βάλουμε ἀρχήν», στήν πνευματική μας ζωή. «Τό Στάδιον τῶν ἀρετῶν ἠνέῳκται, οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι, εἰσέλθετε…» ΚΑΙΡΟΣ, λοιπόν, νά εἰσἐλθουμε στό Στάδιον, μέ ταπεινοφροσύνη, ἡ ὁποία μᾶς ἀνεβάζει μέχρι τό Θρόνο τοῦ Θεοῦ καί νά σταθοῦμε στό Ὕψος αὐτό διά τῆς τελείας ἀγάπης, πρός τόν  Θεόν καί πρός τόν πλησίον. Θά σταθοῦμε δέ  εἰς τό ὕψος τῆς ἀναβάσεως, εἰς το ὁποῖον μᾶς ἀνεβάζει ἡ Ταπείνωσις, ἐάν, περιπατοῦντες ἐν ἀγάπῃ, ὅπως ὁ Χριστός, μένωμεν  ἐν τῇ ἀγάπῃ, πού εἶναι καί ὁ τελικός σκοπός τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Διότι «ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί, καί  ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ» (Α΄ Ἰωάν. δ΄16).  ΕΙΘΕ νά μᾶς ἀξιώσῃ ὁ Κύριος «βαλεῖν ἀρχήν», ἑνωμένοι μαζί Του  καί ἀκολουθοῦντες  Αὐτόν, τό Ἀρνίον, ὅπου ἄν ὑπάγῃ, νά καταντήσωμεν ἔνθα ὁ τῶν ἑορταζόντων ἦχος ὁ ἀκατάπαυστος καί ἡ ἀπέραντος ἡδονή τῶν καθορώντων τοῦ Προσώπου  Αὐτοῦ, τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τό κάλλος τό ἄρρητον, ἀσιγήτως, ὑμνοῦντες Αὐτόν, σύν τῷ Πατρί καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.

Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, τό Φῶς τό ἀληθινόν, πού φωτίζει κάθε ἄνθρωπο, πού ἔρχεται στόν κόσμον, ὁ ἐλθών εἰς τόν κόσμον ἁμαρτωλούς σῶσαι, ὧν πρῶτος εἰμί ἐγώ, ἄκουσε τήν προσευχή μου καί ἐλέησον καί σῶσον με τόν ἁμαρτωλόν καί ἀνάξιον δοῦλον Σου.

«Βαρειά εἶναι τά μάτια μου, βαρειά εἶναι καί ἡ ψυχή μου ἀπό τίς ἀνομίες μου καί δέν μπορῶ νά ἀτενίσω καί νά δῶ τό ὕψος τοῦ οὐρανοῦ· Σέ ἱκετεύω, Κύριε, δέξου με ὡς τόν Τελώνην, εἰλικρινά μετανοιωμένον, Σωτῆρα μου, καί ἐλέησόν με».

«Ἄνοιξε, Ζωοδότα Κύριε, καί σέ μένα, τόν ἀχρεῖο δοῦλο Σου, τίς Πύλες τῆς μετανοίας. Ὀρθρίζει τό πνεῦμα μου  σηκώνομαι ἀπό τά χαράματα καί ἔρχομαι στόν ἅγιον Ναόν Σου καί φέρνω μαζί μου τόν ναόν τοῦ σώματός μου ὁλόκληρον ἐσπιλωμένον, λερωμένον, ἀκάθαρτον· ἀλλά Σύ, Κύριέ μου, ὡς   Οἰκτίρμων, καθάρισε  τοῦτον τόν ναόν, καθάρισε τήν ἀκάθαρτη ψυχή μου, μέ τό Σπλαγχνικόν Σου Ἔλεος καί σῶσον με».

«Στερέωσον, Κύριε, ἐπί τήν πέτραν τῶν ἐντολῶν Σου, τή σαλεμένη μου καρδιά, διότι μόνον Σύ  Ἅγιος ὑπάρχεις  καί Κύριος».