«Ἐν δέ δικαιοσύνῃ συλλήβδην πᾶσ' ἀρετή ἐστιν» (Ἀριστ. Ἠθ. Νικομ. Ε΄3,1129b 37)

«Εἰς τήν δικαιοσύνην συμπεριλαμβάνεται

κάθε ἄλλη ἀρετή».

Ὑπάρχουν στή ζωή μας Ἀρχές, Ἰδέες αἰώνιες καί ἀναλλοίωτες, αἰώνιοι Νόμοι ἐντεθειμένοι ἀπ’ ἀρχῆς ἀπό τόν πάνσοφον Δημιουργόν, πού  ρυθμίζουν τίς σχέσεις μας μέ τόν Θεόν, μέ τόν ἑαυτό μας καί μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Ἡ Τήρησις τῶν Ἀρχῶν, τῶν Νόμων, (φυσικῶν, ἠθικῶν, πνευματικῶν), διαφυλάσσουν τήν ἁρμονίαν, τήν ἰσορροπία καί τήν τάξιν στό Σύμπαν.

Ἡ παράβασις τῶν Ἀρχῶν, τῶν Νόμων, ἐπιφέρει καταστροφές, διαταράσσει τήν ἰσορροπίαν τοῦ Σύμπαντος.

Ὁ Ἀριστοτέλης στά Ἠθικά Νικομάχεια (Ε, 3, 1129b 37) μᾶς θυμίζει τό γνωμικό τοῦ Θεόγνιδος, καί μᾶς τονίζει ὅτι πράγματι, εἰς τήν δικαιοσύνην συνοπτικά συμπεριλαμβάνεται κάθε ἄλλη ἀρετή. Διότι ἡ δικαιοσύνη εἶναι ἡ τελειοτάτη ἀρετή, διότι αὐτή εἶναι ἡ ἐφαρμογή τῆς τέλειας ἀρετῆς. Εἶναι δέ  τελεία, διότι αὐτός πού  τήν κατέχει, μπορεῖ νά ἐφαρμόζει τήν ἀρετήν καί ὡς πρός τούς ἄλλους καί ὄχι μόνον γιά τόν ἑαυτόν του. Συνεπῶς αὐτός πού κατέχει τήν ὑψίστην αὐτήν ἀρετήν τῆς δικαιοσύνης, ἀσφαλῶς σέβεται καί τηρεῖ πάνω ἀπό ὅλα τίς Ἀρχές καί τούς Νόμους τοῦ Θεοῦ. Κάθε συνετός ἄνθρωπος, ἄνω θρώσκων, σέβεται τόν ἑαυτόν του καί τούς ἄλλους γύρω του καί τηρεῖ μέ Θρησκευτικήν  εὐλάβειαν τούς Νόμους τοῦ Θεοῦ πρός τό συμφέρον  τῶν συνανθρώπων του καί πρός δόξαν Θεοῦ, ὁ ὁποῖος δημιούργησε τόν κόσμον καί τόν ἄνθρωπον ἀπό ἄπειρη ἀγάπη καί προνοεῖ, νοιάζεται, συγκροτεῖ καί συγκρατεῖ ἐν ἁρμονίᾳ καί τάξει τόν κόσμον, τόν ὁποῖον ἐν σοφίᾳ ἐποίησεν.

Κάθε συνετός ἄνθρωπος, κατά τόν Πλάτωνα, προσέχει καί γυμνάζεται ἔτσι, ὥστε νά τηρῇ τά καθήκοντά του, «ὅσα γε πρός Θεόν, πρός  ἑαυτόν καί ἀνθρώπους διακεῖσθαι» (Πλάτ. Ἀλκιβιάδης δεύτεροςXIII D).

Πρώτιστον  χρέος εἶναι ἡ ἄσκησις τῶν ἀρετῶν καί ἡ δικαιοσύνη εἶναι ἡ τελειοτάτη ἀρετή, διότι εἰς τήν δικαιοσύνην συμπεριλαμβάνεται κάθε ἄλλη ἀρετή.
Ὁ Πλάτων λέγει ὅτι «’Αρετή μέν ἄρα, ὡς ἔοικεν, ὑγίειά τέ τις ἄν εἴη καί κάλλος καί εὐεξία  ψυχῆς, κακία δέ νόσος τε καί αἴσχος καί ἀσθένεια. Ἔστιν οὕτω». Δηλαδή, καθώς φαίνεται ἐκ τῶν πραγμάτων ἀρετή εἶναι ἡ ὀμορφιά καί ἡ ὑγεία τῆς ψυχῆς, ἐνῷ  κακία εἶναι ἀρρώστια καί ντροπή καί ἀσχήμια, ἔλλειψι δυνάμεως, σωματικοῦ καί ψυχικοῦ σθένους (Πολιτ. Δ΄ 444 D-E).
Ὁ Ἀριστοτέλης λέγει ὅτι ἡ ἀρετή εἶναι καλόν, διότι ἀποτελεῖ ἀγαθόν καί ἄξια ἐπαίνου καί λέγει: «Ἀρετή δ’ ἐστι μέν δύναμις, ὡς δοκεῖ, ποριστική ἀγαθῶν καί φυλακτική, καί δύναμις εὐεργετική πολλῶν καί μεγάλων  καί πάντων περί πάντα». Δηλαδή : Ἡ ἀρετή εἶναι, καθώς φαίνεται, δύναμις, πού ὄχι μόνον προσπορίζεται ἀγαθά, ἀλλά καί τά διατηρεῖ. Ἀκόμη δέ εἶναι καί δύναμις εὐεργετική σέ πολλά καί μεγάλα γιά ὅλους καί σέ ὅλες τίς περιστάσεις. Καί συνεχίζει ὁ σοφός καί λέγει ὅτι μέρη τῆς ἀρετῆς εἶναι:
ἡ   δικαιοσύνη, ἡ ἀνδρεία, ἡ  σωφροσύνη, ἡ ἐγκράτεια,
ἡ μεγαλοπρέπεια, ἡ μεγαλοψυχία, ἡ  ἐλευθεριότης (στό νά εἶναι κανείς εὐεργετικός) , ἡ πρᾳότης, ἡ φρόνησις , ἡ σοφία. Καί τά ἐξηγεῖ στή συνέχεια ( Ρητορ. Α΄ 9 1366a).
Βέβαια ἡ κατάκτησις τῆς ἀρετῆς θέλει κόπο, ἀγῶνα, ἱδρῶτα. Ὁ Ἡσίοδος (Ἔργα 287) λέγει ὅτι «τῆς ἀρετῆς προπάροιθεν ἱδρῶτα θεοί ἔθηκαν ἀθάνατοι».

Καί οἱ ἄνθρωποι καί μάλιστα οἱ Νέοι, χρειάζονται πρότυπα ἀρετῆς. Καί δυστυχῶς στήν σχιζοφρενική ἐποχή μας, στόν κόσμο δέν ὑπάρχουν πρότυπα ἀρετῆς καί ἁγιότητος. Ὑπάρχουν μάλιστα μερικοί, πού ἰσχυρίζονται πώς εἶναι ἄθεοι καί ὄτι ἔχουν τίς ἀρχές τους. Καί ἀκολουθῶντας τίς ἀρχές τους, ὄχι μόνον παραβιάζουν τούς  αἰωνίους καί ἀναλλοιώτους Νόμους τοῦ  Θεοῦ, ἀλλά καί «καυχῶνται ἐπί τοῖς ἀτοπήμασιν».  Σύμφωνα μέ τίς ἀρχές τους θεωροῦν ἀρετή, τήν ἀδικία, τήν παρανομία, τήν ἀνισότητα, ἀποστρέφονται τήν ἰσότητα, θεωροῦν ἠθική, τήν ἀνηθικότητα, τή φαυλότητα, τή διαστροφή, μετέρχονται κάθε δόλιο τρόπο νά ἐπιβάλλουν καί στούς ἄλλους τίς ἀρχές τους. Αὐτοί, δυστυχῶς οἱ ὀλίγοι δέν λειτουργοῦν, ἀλλά δυσλειτουγοῦν μεσα στό κοινωνικόν σύνολον  καί εἶναι ἀσφαλῶς παράδειγμα πρός ἀποφυγεῖν. Διαταράσσουν τήν ἰσορροπίαν τοῦ Σύμπαντος. Στό διάβα τους σπέρνουν συμφορές καί τό Θάνατο.

Ποῦ, λοιπόν, οἱ Νέοι μας, θά βροῦν τό δρόμο τους, τό δρόμο τῆς ἀρετῆς, τό δρόμο τῆς Ἀγάπης καί τῆς δικαιοσύνης, γιά νά μπορέσουν νά δημιουργήσουν Ἀξίες στή ζωή τους; Ποῦ θά βροῦν τά πρότυπα ἀρετῆς, νά τά μιμηθοῦν καί νά φθάσουν στήν κορυφή τῆς τελειότητος; Τί προσφέρει ὁ κόσμος;
Ἐκ τῶν πραγμάτων γίνεται φανερόν ὅτι ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ

πονηρῷ κεῖται καί προσφέρει μόνον Βόρβορο, δυσῳδία καί πᾶν φαῦλον πρᾶγμα.

Τό μόνον, πού μᾶς ἀπομένει εἶναι  ὁ ἐν σαρκί ἐληλυθώς, ὁ γλυκύς καί πρᾷος Ἰησοῦς Χριστός, πού εἶναι γιά κάθε ἄνθρωπο συνετό καί πιστό, τό ὑπέρτατον Ἀγαθόν (Bene supremo). Αὐτός καί μόνον Αὐτός  εἶναι τό «Ἕν», πού ἔχουμε ἀνάγκην. Αὐτός ἔγινε ταπεινός ἄνθρωπος, σταυρώθηκε καί ἀναστήθηκε γιά μᾶς καί εἶναι τύπος καί ὑπογραμμός, σέ ὅλους μας. Ὑπόδειγμα ὑπακοῆς στούς αἰωνίους Νόμους τοῦ Θεοῦ. Ἡ Ἐνσάρκωσις τῆς ἐν δικαιοσύνῃ ἀγάπης. Αὐτός καί μόνον Αὐτός εἶναι ἡ Ὁδός καί ἡ Ἀλήθεια, ἡ Ἀνάστασις καί ἡ Ζωή, τό Φῶς καί ἡ εἰρήνη τοῦ κόσμου. Αὑτός καί μόνον Αὐτός εἶναι ἠ ζωή μας καί ἡ εἰρήνη μας, ἡ μόνη μας παρηγοριά, ἡ μόνη μας ἐλπίδα.

«Αὐτός πρῶτος μᾶς ἀγάπησε καί μᾶς ἔλουσε καί μᾶς ἐκαθάρισε μέ τό Αἷμα Του καί μᾶς ἔκαμε βασιλεῖς και ἱερεῖς τῷ Θεῷ καί Πατρί Αὐτοῦ» ( Ἀποκ. α΄ 5β-6).
Ὕστερα ἀπό τήν ὑπέρτατη Θυσία τοῦ Ιησοῦ, ὁ  ὁποῖος καταδέχθηκε κι’ ἔγινε ἄνθρωπος, γιά χάρι μας, ἀπό ἄπειρη ἀγάπη, καί ὅχι μόνον ἔπλυνε ἀκόμη καί τά πόδια τοῦ Ἰούδα ἀλλά καί Σταυρώθηκε Αὐτός, γιά μᾶς, καί μᾶς ὑπέδειξε ἕνα νέο, θεάρεστο τρόπο ζωῆς, γιά νά μιμηθοῦμε τό Παράδειγμα Του, θά εἴμαστε ἀναπολόγητοι, ἄν δέν πάρουμε τήν ἀπόφασι, ὅσο εἶναι καιρός,  νά ἀκολουθήσουμε τά ματωμένα Χνάρια Του.

Πολύ σωστά ὁ Νῖκος Καζαντζάκης , λέγει στήν εἰσαγωγή τοῦ βιβλίου του «ὁ τελευταῖος πειρασμός», ὅτι ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ καί, ὡς τέλειος ἄνθρωπος, ἀγωνιζόμενος ἔφθασε στήν Κορυφή, στό Γολγοθᾶ, στό Θεό, μετέβαλε «τή σάρκα, σέ πνέμα» καί εἶναι τό ἄριστο πρότυπο, γιά κάθε ἀγωνιζόμενο ἄνθρωπο.

Θά εἴμαστε ἀναπολόγητοι, ἄν δέν ἀκολουθήσουμε τόν Κύριον τῆς Δόξης, τόν προσωπικό μας Σωτῆρα καί Λυτρωτή τοῦ Σύμπαντος κόσμου.
Ἐμπρός, λοιπόν, ὅσο εἶναι καιρός, ἄς ἀκολουθήσουμε τά Ἴχνη τοῦ Χριστοῦ, ἄδοντες καί ψάλλοντες ὕμνους καί ᾠδές πνευματικές στόν Λυτρωτή, στόν ὁποῖον καί ἀνήκει ἡ τιμή, ἡ δύναμις, τό κράτος καί ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.